Zawiadomienie o rażącym naruszeniu obowiązków procesowych przez oskarżyciela publicznego lub prowadzącego postępowanie przygotowawcze
pdf

Słowa kluczowe

oskarżyciel publiczny, prokurator, przełożony, rażące naruszenie obowiązków procesowych, sąd, zawiadomienie

Jak cytować

Stefański, R. A. (2025). Zawiadomienie o rażącym naruszeniu obowiązków procesowych przez oskarżyciela publicznego lub prowadzącego postępowanie przygotowawcze. Ius Novum, 19(1), 37–60. Pobrano z https://iusnovum.lazarski.pl/iusnovum/article/view/2006

Abstrakt

Problemem badawczym artykułu jest zawiadomienie o rażącym naruszeniu obowiązków procesowych przez oskarżyciela publicznego lub oskarżyciela prowadzącego postępowanie przygotowawcze (art. 20 § 2 k.p.k.). Cel rozważań to oce na przydatności tego środka do eliminowania istotnych uchybień procesowych oskarżyciela publicznego i organów prowadzących postępowanie przygotowawcze. Tezą badawczą jest twierdzenie, że zawiadomienie to spełnia ważną rolę w usuwaniu i zapobieganiu uchybień procesowych w działalności oskarżycieli publicznych oraz w postępowaniu przygotowawczym. Hipotezą badawczą – założenie, że jego uregulowanie w Kodeksie postępowania karnego, dla zwiększenia jego skuteczności, wymaga niewielkich korekt. Podstawowymi metodami badawczymi, które zostały zastosowane, są metody formalno-dogmatyczna i logiczna. Przedmiotem rozważań są: kształtowanie się zawiadomienia, jego charakter prawny, organy uprawnione do zawiadomienia (sąd, prokurator), jego przedmiot (rażące naruszenie
obowiązków procesowych, oskarżyciele publiczni, prowadzący postępowania przygotowawcze), jego adresaci i postępowanie w przedmiocie zawiadomienia. Rozważania te doprowadziły do konstatacji, że środek ten w zasadzie jest uregulowany właściwie. Postanowienie sądu lub prokuratora o zawiadomieniu jest niezaskarżalne, jednakże ze względu na skutki, jakie ono wywołuje w stosunku do osoby, której dotyczy, powinno służyć zażalenie na postanowienie sądu do tego samego sądu w składzie trzech sędziów, a prokuratora – do prokuratora nadrzędnego. Dla zwiększenia skuteczności zawiadomienia konieczne jest upoważnienie sądu i prokuratora do żądania od przełożonego osoby, która nie nadesłała w wyznaczonym terminie informacji o podjętych środkach, wszczęcia postępowania służbowego i informacji o jego wyniku.

pdf

Bibliografia

Czarnecki P., Odpowiedzialność służbowa prokuratorów, w: Prokuratura wobec współczesnych wyzwań ustrojowych, red. M. Mistygacz, A. Staszak, R. Wszołek, Warszawa 2024.

Gostyński Z., Zabłocki S., w: Kodeks postępowania karnego. Komentarz, t. I, red. R.A. Stefański, S. Zabłocki, Warszawa 2003.

Grajewski J., Steinborn S., w: Kodeks postępowania karnego. Komentarz do art. 1–424, t. I, red. L.K. Paprzycki, Warszawa 2013.

Gromek-Kukuryk E., Odpowiedzialność służbowa o odpowiedzialność dyscyplinarna prokuratorów w świetle ustawy Prawo o prokuraturze, „Studia Prawnicze i Administracyjne” 2018, nr 4.

Grzegorczyk T., Kodeks postępowania karnego. Artykuły 1–467. Komentarz, t. I, Warszawa 2014.

Grzeszczyk W., Prokurator jako organ procesowy, „Prokuratura i Prawo” 2003, nr 11.

Hofmański P., Sadzik E., Zgryzek K., Kodeks postępowania karnego. Komentarz do art. 1– 296, red. P. Hofmański, Warszawa 2007.

Karaźniewicz J., w: Kodeks postępowania karnego. Komentarz, red. J. Zagrodnik, Warszawa 2024.

Karaźniewicz J., Dyscyplinowanie obrońców i pełnomocników za pomocą sygnalizacji w świetle ograniczonego prawa do ingerencji organu procesowego w relacje między stroną a jej profesjonalnym przedstawicielem procesowym, w: Verba volant, scripta manent. Proces karny, prawo karne skarbowe i prawo wykroczeń po zmianach z lat 2015–2016. Księga pamiątkowa poświęcona Profesor Monice Zbrojewskiej, red. T. Grzegorczyk, R. Olszewski, Warszawa 2017.

Karaźniewicz J., Instytucja sygnalizacji w polskim procesie karnym, Toruń 2015.

Kiełtyka A., Kotowski W., Ważny W., Prawo o prokuraturze. Komentarz, Warszawa 2017.

Koper R., Swoboda wypowiedzi osoby przesłuchiwanej w procesie karnym, Warszawa 2022.

Kosonoga J., w: Kodeks postępowania karnego. Komentarz do art. 1–166, t. I, II, red. R.A. Stefański, S. Zabłocki, Warszawa 2017.

Kosonoga J., System środków dyscyplinujących uczestników postępowania karnego, Warszawa 2014.

Kowalski S., Sygnalizacja rażącego naruszenia obowiązku procesowego przez radcę prawnego w postępowaniu karnym, „Radca Prawny Zeszyty Naukowe” 2023, nr 4.

Kulesza C., w: Kodeks postępowania karnego. Komentarz, red. K. Dudka, Warszawa 2023.

Kurowski M., w: Kodeks postępowania karnego. Komentarz. Art. 1–424, t. I, red. D. Świecki, Warszawa 2024.

Małolepszy A., Przesłanki odpowiedzialności porządkowej obrońcy za niedopełnienie obowiązków procesowych w toku postępowania karnego, w: Funkcje procesu karnego. Księga jubileuszowa Profesora Janusza Tylmana, red. T. Grzegorczyk, Warszawa 2011.

Morawski L., Wstęp do prawoznawstwa, Warszawa 2014.

Praktyczny słownik współczesnej polszczyzny, t. 33, red. H. Zgółkowa, Poznań 2001.

Praktyczny słownik współczesnej polszczyzny, t. 35, red. H. Zgółkowa, Poznań 2002.

Prusak F., Kodeks postępowania karnego. Komentarz, t. 1, Warszawa 1999.

Sakowicz A., w: Kodeks postępowania karnego. Komentarz, red. A. Sakowicz, Warszawa 2023.

Skorupka J., w: Kodeks postępowania karnego. Komentarz, red. J. Skorupka, Warszawa 2020.

Słownik języka polskiego, t. 7, red. W. Doroszewski, Warszawa 1965.

Słownik języka polskiego PWN, t. 2, red. M. Szymczak, Warszawa 1998.

Smoleński J., Prawno-ustrojowe problemy prokuratury, „Państwo i Prawo” 1963, nr 1.

Stefańska B.J., Rola prokuratora w posiedzeniu przygotowawczym sądu, w: Postępowanie przed sądem I instancji w znowelizowanym procesie karnym, red. D. Kala, I. Zgoliński, Warszawa 2018.

Stefański R.A., Nadzór służbowy prokuratora nad postępowaniem przygotowawczym, w: Verba volant, scripta manent. Proces karny, prawo karne skarbowe i prawo wykroczeń po zmianach z lat 2015–2016. Księga pamiątkowa poświęcona Profesor Monice Zbrojewskiej, red. T. Grzegorczyk, R. Olszewski, Warszawa 2017.

Stefański R.A., Oskarżyciel publiczny, w: System prawa karnego procesowego. Strony i inni uczestnicy postępowania karnego, t. VI, red. C. Kulesza, Warszawa 2016.

Stefański R.A., Prokurator jako organ postępowania karnego, w: System prawa karnego procesowego. Sądy i inne organy postępowania karnego, red. Z. Kwiatkowski, t. V, Warszawa 2015.

Steinborn S., Nieprokuratorskie organy oskarżycielskie, w: System prawa karnego procesowego. Strony i inni uczestnicy postępowania karnego, red. C. Kulesza t. VI, Warszawa 2016.

Turek P., Prawo o prokuraturze. Komentarz, Warszawa 2023.

Uniwersalny słownik języka polskiego, t. 4, red. S. Dubisz, Warszawa 2003.

Zięba-Załucka H., Instytucja prokuratury w Polsce, Warszawa 2003.

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.

Prawa autorskie (c) 2025 Uczelnia Łazarskiego, Warszawa