Przedstawienie do rozstrzygnięcia Sądowi Najwyższemu zagadnienia prawnego budzącego poważne wątpliwości w postępowaniu cywilnym
pdf

Słowa kluczowe

zagadnienie prawne
Sąd Najwyższy
jednolitość orzecznictwa

Jak cytować

Sekuła-Leleno, M. (2023). Przedstawienie do rozstrzygnięcia Sądowi Najwyższemu zagadnienia prawnego budzącego poważne wątpliwości w postępowaniu cywilnym . Ius Novum, 17(2), 140–157. Pobrano z https://iusnovum.lazarski.pl/iusnovum/article/view/1370

Abstrakt

Instytucja pytań prawnych, prowadząca do związania sądu orzekającego w danej sprawie poglądem Sądu Najwyższego, zawartym w podjętej uchwale, jest wyjątkiem od konstytucyjnej zasady podległości sędziów tylko Konstytucji oraz ustawom (art. 178 ust. 1 Konstytucji RP). Przedstawienie zagadnienia prawnego budzącego poważne wątpliwości w sytuacji występujących w orzecznictwie różnych wykładni tego samego przepisu będzie uzasadnione wtedy, gdy w ocenie sądu odwoławczego za przyjęciem każdej z tych wykładni przemawiają doniosłe, przedstawione przez ten sąd argumenty prawne, a wyboru właściwej wykładni nie wyjaśnia ani dotychczasowe stanowisko judykatury, ani doktryna prawa. Zagadnienie przedstawione do rozstrzygnięcia Sądowi Najwyższemu w trybie art. 390 § 1 k.p.c. musi odpowiadać trzem podstawowym wymaganiom. Po pierwsze, zagadnienie to musi mieć charakter abstrakcyjny i dotyczyć wykładni przepisów prawa, niedopuszczalne jest bowiem przedstawienie Sądowi Najwyższemu zagadnienia prawnego sprowadzającego się jedynie do pytania o sposób rozstrzygnięcia sprawy. Po drugie, zagadnienie to musi obejmować wątpliwość prawną, której wyjaśnienie jest niezbędne do rozpoznania środka odwoławczego, co oznacza, że dla skorzystania z uprawnienia przewidzianego w art. 390 § 1 k.p.c. konieczny jest związek między przedstawionym zagadnieniem prawnym a podjęciem decyzji co do istoty sprawy, na istnienie którego musi wskazywać jurydyczna spójność sformułowanego zagadnienia i jego uzasadnienia, a także nawiązanie w ogólnie postawionym pytaniu do stanu faktycznego sprawy. Po trzecie wreszcie, przedmiotem zagadnienia przedstawionego do rozstrzygnięcia musi być kwestia prawna budząca rzeczywiście poważne wątpliwości; w razie powstania zwykłych wątpliwości sąd drugiej instancji obowiązany jest rozwiązywać je we własnym zakresie. Samoistnej przesłanki wystąpienia z pytaniem prawnym nie stanowią natomiast ani waga zawierającego się w nim problemu, ani też rozbieżności w orzecznictwie i piśmiennictwie co do sposobu jego rozwiązania.

pdf

Bibliografia

Banaszek B., Konstytucja RP. Komentarz, Warszawa 2009.

Dziurda M., Przedstawianie zagadnień prawnych na podstawie art. 390 § 1 k.p.c. w czasach epidemii i nowelizacji, „Przegląd Sądowy” 2021, nr 11–12.

Ereciński T., w: idem (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Postępowanie rozpoznawcze, t. 3, Warszawa 2016.

Góra-Błaszczykowska A., Karolczyk B., Lubiński K., w: T. Ereciński, T. Wiśniewski (red.), System Prawa Procesowego Cywilnego. Tom II. Część II. Postępowanie procesowe przed sądem pierwszej instancji, Warszawa 2016.

Grochowski M., Uchwały Sądu Najwyższego a jednolitość orzecznictwa. Droga do autopojetyczności systemu prawa?, w: M. Grochowski, M. Raczkowski, S. Żółtek (red.), Jednolitość orzecznictwa. Standard – instrumenty – praktyka, Warszawa 2015.

Kłos M., w: A. Marciniak (red.), Kodeks postępowania cywilnego, t. 2, Komentarz. Art. 2051–42412, Warszawa 2019.

Leszczyński L., Jednolitość orzecznictwa jako wartość stosowania prawa, w: M. Grochowski, M. Raczkowski, S. Żółtek (red.), Jednolitość orzecznictwa. Standard – instrumenty – praktyka, Warszawa 2015.

Łazarska A., w: T. Szanciło (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Komentarz. Art. 1–50539. Tom I, Warszawa 2019.

Łochowski M., Wiążąca sądowa wykładnia prawa, ocena prawna, wskazania co do dalszego postępowania (uwagi na tle art. 386 § 6 i art. 393–17 k.p.c.), „Przegląd Sądowy” 1997, nr 10.

Manowska M., w: Apelacja w postępowaniu cywilnym. Komentarz. Orzecznictwo, wyd. V, Warszawa 2022.

Marciniak A. (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Tom II. Komentarz do art. 2051–42412, Warszawa 2019.

Markiewicz K., w: T. Ereciński, K. Lubiński (red.), System Prawa Procesowego Cywilnego. Tom IV. Część I. Postępowanie nieprocesowe, Warszawa 2021.

Michalska-Marciniak M., w: T. Zembrzuski (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Koszty sądowe w sprawach cywilnych. Dochodzenie roszczeń w postępowaniu grupowym. Przepisy przejściowe. Komentarz do zmian, t. 1, Warszawa 2020.

Nowak-Far A., Standard jednolitości i spójności prawa. Przykład prawa Unii Europejskiej, w: idem, Jednolitość i spójność prawa. Perspektywa Unii Europejskiej i Federacji Rosyjskiej, Warszawa 2013.

Oklejak A., Apelacja w procesie cywilnym, Kraków 1994.

Osajda K., Przesłanki odmowy podjęcia uchwały przez Sąd Najwyższy w postępowaniu cywilnym, w: J. Gudowski, K. Weitz (red.), Aurea praxis aurea theoria. Księga pamiątkowa ku czci profesora Tadeusza Erecińskiego, t. 1, Warszawa 2011.

Partyk A., w: O.M. Piaskowska (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Postępownie procesowe. Komentarz aktualizowany, LEX/el. 2021.

Piasecki K., Organizacja wymiaru sprawiedliwości w Polsce, Kraków 2005.

Sanetra W., O roli Sądu Najwyższego w zapewnianiu zgodności z prawem oraz jednolitości orzecznictwa sądowego, „Przegląd Sądowy” 2006, nr 9.

Szczucki K., w: Ustawa o Sądzie Najwyższym. Komentarz, wyd. II, Warszawa 2021.

Szmulik B., Pozycja ustrojowa Sądu Najwyższego, Warszawa 2008.

Trzciński J., Materiały z obrad Zgromadzenia Sędziów NSA w dniu 23 kwietnia 2007 r. Warszawa, „Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego” 2007, nr 3.

Wiśniewski T., w: D. Dończyk, J. Iwulski, G. Jędrejek, I. Koper, G. Misiurek, M. Orecki, P. Pogonowski, S. Sołtysik, D. Zawistowski, T. Zembrzuski, T. Wiśniewski, Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Tom. II. Artykuły 367–505, Warszawa 2021.

Wiśniewski T., Rozstrzyganie zagadnień prawnych przez Sąd Najwyższy, „Państwo Prawne” 2019, nr 1.

Wiśniewski T., Przebieg procesu cywilnego, Warszawa 2013.

Włodyka S., Przesłanki dopuszczalności pytań prawnych do Sądu Najwyższego, „Nowe Prawo” 1971, nr 2.

Zieliński A., w: idem (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz, Warszawa 2010.

Creative Commons License

Praca jest udostępniana na licencji Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 3.0 Unported License.