Słowa kluczowe
ojczym
macocha
pasierb
współmałżonek
władza rodzicielska
rodzic biologiczny
rodzina zrekonstruowana
instytucja odpowiedzialności rodzicielskiej
Jak cytować
Abstrakt
W artykule zostało podjęte zagadnienie rodzin zrekonstruowanych, a dokładniej – roli poszczególnych członków takich rodzin i procesów, jakie w tego rodzaju rodzinach zachodzą. Z uwagi na wielość tych procesów skupiono się na rozważaniach dotyczących procesu wychowawczego ojczyma (macochy) względem pasierba poprzez ustalenie jego treści, zakresu i roli. Tekst stanowi więc analizę obowiązku rodzica przybranego względem pasierba, wskazując na jego normatywne źródła, a także na analizę przedmiotowego obowiązku w odniesieniu do władzy rodzicielskiej współmałżonka oraz w odniesieniu do władzy rodzicielskiej drugiego rodzica biologicznego pozostającego poza rodziną zrekonstruowaną. Poczynione tu rozważania mają więc na celu wykazanie zasadniczej tezy artykułu, że aby bieżąca piecza rodzica przybranego nad dzieckiem była skuteczna, należałoby uniezależnić sytuację ojczyma (macochy) w zakresie obowiązku wychowawczego od sytuacji rodzica biologicznego, wynikającej z przysługującej mu władzy rodzicielskiej, i wprowadzić np. instytucję tzw. „pieczy rodzica przybranego”; obejmowałaby ona niektóre uprawnienia i obowiązki typowe dla stosunku władzy rodzicielskiej i byłaby niezależna od władzy rodzicielskiej rodzica biologicznego dziecka. Mogłaby być odpowiednikiem istniejącej w prawie angielskim instytucji odpowiedzialności rodzicielskiej.
Bibliografia
Black J. i in., A Practical Approach to Family Law, Oxford 2012.
Department for Education, The Children Act: Guidance and Regulations. Family Support, Day Care and Educational Provision For Young Children, t. 2, Londyn 1991.
Dobrzański B., w: B. Dobrzański, J. Ignatowicz (red.), Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, Warszawa 1975.
Dołecki H., w: H. Dołecki, T. Sokołowski, M. Andrzejewski, J. Haberko, A. Lutkiewicz-Rucińska, A. Olejniczak, A. Sylwestrzak, A. Zielonacki (red.), Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, Lex/el. 2013.
Gajda J., Pietrzykowski K., w: K. Pietrzykowski, J. Gajda (red.), Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, Warszawa 2021.
Grzybowski S., w: S. Grzybowski, W. Czachórski (red.), System Prawa Cywilnego, t. I, Wrocław–Warszawa 1985.
Ignatowicz J., w: J. Ignatowicz, M. Nazar, J. Nowacki, L. Rodak, S. Tkacz, Z. Tobor (red.), Prawo rodzinne, Warszawa 2016.
Ignatowicz J., Pietrzykowski K., w: J. Winiarz, J. Gajda, J. Ignatowicz, J. Pietrzykowski, K. Pietrzykowski (red.), Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, Warszawa 2003.
Jagielski K., Istota i treść władzy rodzicielskiej, „Studia Cywilistyczne” 1963, Kraków.
Jędrejek G., w: G. Jędrejek (red.), Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz aktualizowany, Lex/el. 2019.
Kosior W., Łukasiewicz J.M., Umowa jako źródło władzy rodzicielskiej nad pasierbem – ujęcie modelowe na podstawie angielskiego ustawodawstwa, „Przegląd Prawniczy Uniwersytetu Warszawskiego” 2017, R. XVI, nr 2, DOI 10.26330/ppuw.2017.02.02.
Kruk E., Arguments for an Equal Parental Responsibility Presumption in Contested Child Custody, „American Journal of Family Therapy” 2012, vol. 40 (1).
Lowe N., Douglas G., Bromley’s Family Law, Oxford 2015.
Łukasiewicz J.M., Ewolucja stosunku alimentacyjnego, w: E.W. Pływaczewski, J. Bryk (red.), Meandry prawa – teoria i praktyka. Księga jubileuszowa prof. zw. dra hab. Mieczysława Goettela, Szczytno 2017.
Marciniak J., Treść i sprawowanie opieki nad małoletnim, Warszawa 1975.
Milewska E., Ocena wpływu opieki naprzemiennej na małoletnie dzieci i ich relacje z rodzicami, Warszawa 2017.
Mitchels B., Bond T., Legal Issues Across Counselling & Psychotherapy Settings: A Guide for Practice, London 2011.
Osajda K., w: K. Osajda, M. Domański, M. Grochowski, G. Matusik, L. Kociuk, P. Mostowiak, J. Pawliczak, M. Prucnal-Wójcik, J. Słyk (red.), Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, t. V, Warszawa 2022.
Pazdan M., Glosa do postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 15 grudnia 1999 r., I CKN 299/98, OSP 2000, nr 12, poz. 186.
Powell R., Child Law: A Guide for Courts and Practitioners, Winchester 2001.
Safjan M., Instytucja rodzin zastępczych. Problemy prawno-organizacyjne, Warszawa 1982.
Shapiro J., Changing Ways, New Technologies and the Devaluation of the Genetic Connection to Children, w: Family Law and Family Values, red. M. MacLean, Oxford 2005.
Trybulska-Skoczelas E., w: J. Wierciński, W. Borysiak, M. Manowska, J. Sadomski, E. Skowrońska- Bocian, B. Trębska, E. Trybulska-Skoczelas, R. Zegadło (red.), Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, Warszawa 2014.
Smyczyński T., w: T. Smyczyński, J. Gajda, M. Nazar (red.), System Prawa Prywatnego. Prawo rodzinne i opiekuńcze, t. 11, Warszawa 2014.
Sokołowski T., Władza rodzicielska nad dorastającym dzieckiem, Poznań 1987.
Strzebińczyk J., w: T. Smyczyński, E. Holewińska-Łapińska, W. Stojanowska, J. Strzebińczyk (red.), System Prawa Prywatnego. Prawo rodzinne i opiekuńcze, t. 12, Warszawa 2011.
Strzebińczyk J., Udział powinowatych dziecka w jego utrzymaniu i wychowaniu według KRO, Wrocław 1985.
Sychowicz M., w: K. Piasecki, H. Ciepła, B. Czech, T. Domińczyk, S. Kalus, M. Sychowicz (red.), Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, Warszawa 2006.
Szlęzak A., Prawnorodzinna sytuacja pasierba, Poznań 1985.
Haak-Trzaskowska A., w: H. Haak, A. Haak-Trzaskowska (red.), Małżeństwo (zawarcie małżeństwa, prawa i obowiązki małżonków), Warszawa 2022.
Praca jest udostępniana na licencji Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 3.0 Unported License.