Prawnokarne oceny eksploatacji prostytucji uprawianej przez roboty humanoidalne
pdf

Słowa kluczowe

prawo, prawo karne, eksploatacja prostytucji, sztuczna inteligencja, roboty humanoidalne

Jak cytować

Lachowski, J. (2024). Prawnokarne oceny eksploatacji prostytucji uprawianej przez roboty humanoidalne. Ius Novum, 18(1), 1–15. Pobrano z https://iusnovum.lazarski.pl/iusnovum/article/view/1482

Abstrakt

Przedmiotem opracowania jest prawnokarna problematyka wykorzystywania prostytucji uprawianej przez roboty humanoidalne. Zainteresowanie tym zagadnieniem wynika z dwóch powodów. Po pierwsze, rozwój nowych technologii, w tym sztucznej inteligencji, zdolnej do samokształcenia, analizy otaczającej rzeczywistości i podejmowania decyzji, zmusza do rozważań na temat jej podmiotowości prawnej. Po drugie, zjawisko powstawania domów publicznych z udziałem robotów humanoidalnych skłania do refleksji na temat odpowiedzialności karnej osób, które czerpią korzyści z uprawiania prostytucji przez nie. Celem artykułu jest zasygnalizowanie zjawiska wykorzystywania robotów humanoidalnych w procederze prostytucyjnym, ocena prawnokarna takich zachowań z punktu widzenia polskiego prawa karnego oraz próba wskazania perspektywy rozwoju rodzimego prawa karnego, które winno w przyszłości uwzględnić takie zjawisko. Z przedstawionym zagadnieniem wiąże się również kwestia odpowiedzialności karnej za krzywdy wyrządzone przez robota humanoidalnego wyposażonego w sztuczną inteligencję w trakcie świadczenia usług seksualnych. W artykule wykorzystano przede wszystkim metodę dogmatycznoprawną, dokonując egzegezy przepisów art. 204 k.k. w kontekście sygnalizowanego w tytule zagadnienia. Przeprowadzone analizy doprowadziły do wniosku, że unormowanie to nie obejmuje sytuacji, w której sprawca ułatwia, nakłania do prostytucji robota humanoidalnego lub czerpie korzyści majątkowe z takiego procederu, mimo iż takie zachowania godzą w obyczajność, która jest podstawowym dobrem chronionym na gruncie art. 204 k.k. De lega lata odpowiedzialności karnej nie może podlegać również robot humanoidalny w razie wyrządzenia krzywdy osobie korzystającej z jego usług seksualnych, wszak do takiej „istoty” nie przystaje współcześnie przyjęta struktura przestępstwa i pojęcie kary kryminalnej. Nie jest natomiast wykluczona odpowiedzialność producentów czy też użytkowników takich urządzeń. Trzeba jednak zwrócić uwagę na to, że im bardziej roboty humanoidalne będą samodzielne w swoich zachowaniach, tym mniej uzasadnione będzie pociąganie do odpowiedzialności karnej producentów czy użytkowników za szkody wyrządzone przez nie, a tym bardziej aktualna stanie się odpowiedzialność sztucznej inteligencji, na wzór odpowiedzialności karnej osób prawnych.

pdf

Bibliografia

Antoniszyn M., Marek A., Prostytucja w świetle badań kryminologicznych, Warszawa 1985.

Auleytner A., Czy robot może ponieść odpowiedzialność karną, „Prawo i Normy” 2017, nr 12.

Bielski M., w: Kodeks karny. Część szczególna. Tom II. Komentarz do art. 117–211a, red. W. Wróbel, A. Zoll, Warszawa 2017.

Budyn-Kulik M., w: Kodeks karny. Część szczególna. Tom II. Komentarz do art. 117–221, red. Królikowski M., Zawłocki R., Warszawa 2023 (Komentarz do art. 204 k.k., Teza 5, Legalis 2023).

Filipkowski W., Prawo karne wobec sztucznej inteligencji, w: Prawo sztucznej inteligencji, red. L. Lai, M. Świerczyński, Warszawa 2020.

Charkowska K., Zjawisko prostytucji w doświadczeniach prostytuujących się kobiet, Kraków 2010.

Giannini A., Kwik J., Negligence Failures and Negligence Fixes. A Comparative Analysis of Criminal Regulation of AI and Autonomous Vehicles, „Criminal Law Forum” 2023, nr 34.

Hallevy G., The Criminal Liability of Artificial Intelligence Entities – From Science Fiction to Legal Social Control, „Acron Intellectual Property Journal” 2016, vol. 4, iss. 2, art. 1.

Hilgendorf E., Introduction: Digitalization and the Law – A European Perspective, w: Robotik und Recht. Digitalization and the Law, Baden-Baden 2018.

Hypś S., w: Kodeks karny. Komentarz, red. A. Grześkowiak, Warszawa 2020, Komentarz do art. 204, Teza 4, Legalis.

Jankowska-Prochot I., Odpowiedzialność karna a działalność autonomicznych robotów. Wyzwania w polskim i światowym dyskursie naukowym, w: Prawo jako projekt przyszłości, red. P. Chmielnicki, D. Minich, Warszawa 2022.

Kłączyńska N., w: Kodeks karny. Część szczególna. Komentarz, Warszawa 2014.

Kowalczyk-Jamnicka M., Społeczno-kulturowe uwarunkowania prostytucji w Polsce, Bydgoszcz 1998.

Radutniy O.E., Adaptation of Criminal and Civil Law in View of Scientific-technical Progress (Artificial Intelligence, DAO, and Digital Human), „Проблеми законності” 2019, Вип. 144.

Piórkowska-Flieger J., Tak zwane przestępstwa okołoprostytucyjne, w: Prostytucja, red. M. Mozgawa, Warszawa 2014.

Sobczak J., Odpowiedzialność za przestępstwa popełnione w sieci: czy można zgwałcić awatara?, w: Prawne i administracyjne aspekty komunikacji elektronicznej, red. J. Mazurskiewicz, P. Szymaniec, Wałbrzych 2018.

Sobczak J., Prostytucja w Internecie, w: Prostytucja, red. M. Mozgawa, Warszawa 2014.

Warylewski J., Nazar K., w: Kodeks karny. Komentarz, red. R.A. Stefański, Warszawa 2023, Komentarz do art. 204, Teza 2, Legalis 2023.

Warylewski J., w: Kodeks karny. Komentarz, red. R.A. Stefański, Warszawa 2015.

Warylewski J., w: System Prawa Karnego. Tom 10. Przestępstwa przeciwko dobrom indywidualnym, red. J. Warylewski, Warszawa 2016.

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.