Słowa kluczowe
Jak cytować
Abstrakt
Przedmiotem niniejszego artykułu jest zagadnienie zapobiegania nadużywania prawa do sądu. Autor zwraca uwagę na fakt, że zjawisko nadużywania prawa do sądu oraz zapobieganie temu zjawisku towarzyszą rozwojowi prawa od najdawniejszych czasów i regulacji prawnych. W artykule przedstawiono zagadnienie nadużywania prawa do sądu w odniesieniu do rzymskiego sacramentum i wskazano istotę współczesnych SLAPP-ów (Strategic Lawsuits Against Public Participation) oraz sposoby im przeciwdziałania. Sacramentum było instytucją prawa procesowego i ma głębokie korzenie w tradycji religijnej starożytnego Rzymu oraz symboliczne
znaczenie, podczas gdy SLAPP-y są współczesnym, niepożądanym zjawiskiem, związanym z aspektami proceduralnymi i finansowymi systemu prawnego. Zostaną także wskazane związki, podobieństwa i różnice między starożytnym rzymskim sacramentum i współczesnymi SLAPP-ami, a także podjęta próba odpowiedzi na pytanie, czy zastosowanie odpowiednika rzymskiej instytucji sacramentum mogłoby skutecznie ograniczyć współczesne SLAPP-y.
Bibliografia
Bayer J., Bárd P., Vosyliute L., Chun Luk N., Strategic Lawsuits Against Public Participation (SLAPP) in the European Union. A Comparative Study, EU-CITIZEN: Academic Network on European Citizenship Rights, 2021, https://www.researchgate.net/publication/359790139_Strategic_ Lawsuits_Against_Public_Participation_SLAPP_in_the_European_Union.
Bertoldi F., I sacramenta nelle legis actiones. Da un processo „divino” a un processo laico, „Vergentis” 2018, nr 6.
Bodnar A., Gliszczyńska-Grabias A., Strategic Lawsuits against Public Participation (SLAPPs), the Governance of Historical Memory in the Rule of Law Crisis, and the EU Anti-SLAPP Directive, „European Constitutional Law Review” 2023, nr 4.
Canan P., Pring G.W., Strategic Lawsuits Against Public Participation, „Social Problems” 1988, nr 5.
Canan P., Pring G.W., Studying Strategic Lawsuits Against Public Participation: Mixing Quantitative and Qualitative Approaches, „Law & Society Review” 1988, nr 2.
Canan P., The SLAPP from a Sociological Perspective, „Pace Environmental Law Review” 1989, nr 1.
Dajczak W., Giaro T., Longchamps de Bérier F., Prawo rzymskie. U podstaw prawa prywatnego, Warszawa 2009.
Dębiński A., Sacramentum: On the Legal Meaning of the Term as Used in the Letters of Pliny the Younger, „Studia Iuridica Lublinensia” 2022, nr 3.
Farrington F., Zabrocka M., Punishment by Process: The Development of Anti-SLAPP Legislation in the European Union, ERA Forum 2023, https://doi.org/10.1007/s12027-023-00774-5.
Fierens M., Le Cam F., Domingo D., Benazzo S., SLAPPs against Journalists in Europe: Exploring the Role of Self-regulatory Bodies, „European Journal of Communication” 2023.
File P.C., Wigren L., SLAPP-ing Back: Are Government Lawsuits Against Records Requesters Strategic Lawsuits Against Public Participation?, „Journal of Civic Information” 2019, nr 2.
Frank T., An Economic Survey of Ancient Rome, t. 1, Baltimore 1933.
Gintowt E., Rzymskie prawo prywatne w epoce postępowania legisakcyjnego (od decemwiratu do lex Aebutia), Warszawa 2005.
Jamróz L., Prawo do sądu a zjawisko pieniactwa procesowego, w: Dookoła Wojtek…: księga pamiątkowa poświęcona Doktorowi Arturowi Wojciechowi Preisnerowi, red. R. Balicki, M. Jabłoński, Wrocław 2018, s. 495–504.
Kolańczyk K., Prawo rzymskie, Warszawa 1999.
Litewski W., Rzymski proces cywilny, Kraków 1988.
Pring G.W., SLAPPs: Strategic Lawsuits against Public Participation, „Pace Environmental Law Review” 1989, nr 1.
Young H., Canadian Anti-SLAPPs Laws in Action, „SSRN Electronic Journal” 2022, nr 1.
Zabłoccy M. i J., Ustawa XII tablic. Tekst – tłumaczenie – objaśnienia, Warszawa 2003.
Zabrocka M., Borg-Barthet J., Lobina B., The Use of SLAPPs to Silence Journalists, NGOs and Civil Society, DG IPOL/ Policy Department for Citizens’ Rights and Constitutional Affairs 2021, https://www.researchgate.net/publication/361040431_The_Use_of_SLAPPs_to_ Silence_Journalists_NGOs_and_Civil_Society.
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
Prawa autorskie (c) 2025 Uczelnia Łazarskiego, Warszawa