Słowa kluczowe
środki probacyjne
dyrektywy wymiaru kary
warunkowe przed-terminowe zwolnienie
Jak cytować
Abstrakt
Artykuł dotyczy możliwości stosowania ogólnych dyrektyw wymiaru kary (w tym dyrektywy ogólnoprewencyjnej) w przypadku udzielania skazanemu warunkowego przedterminowego zwolnienia z odbycia kary pozbawienia wolności. Według jednego z poglądów art. 77 § 1 Kodeksu karnego określa przesłanki warunkowego zwolnienia w sposób enumeratywny, co uniemożliwia stosowanie art. 53–55 k.k. Zgodnie ze stanowiskiem opozycyjnym, art. 56 k.k. nakazuje uwzględnić również ogólne dyrektywy wymiaru kary. Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 26 kwietnia 2017 r., I KZP 2/17, opowiedział się za pierwszą koncepcją. Autor tekstu podaje wiele argumentów przemawiających za przyjęciem przeciwnego poglądu. O ile sam art. 77 § 1 k.k. kładzie nacisk jedynie na osiągnięcie celu resocjalizacyjnego, to w art. 56 k.k. nakazuje się stosować również ogólne przepisy dotyczące wymiaru kary. Pomimo że udziele-nie warunkowego zwolnienia nie stanowi wymiaru kary, to jednak modyfikuje skutki orzecze-nia o karze, więc powinno respektować cele, zasady i dyrektywy wymiaru kary. Ustawodawca w art. 77 § 2 k.k. zezwolił sądowi w postępowaniu jurysdykcyjnym na zaostrzenie warunków co do korzystania ze zwolnienia. Sąd podejmuje decyzję w tym przedmiocie jedynie na pod-stawie art. 53–55 k.k. Nie może tego uczynić na podstawie art. 77 § 1 k.k., ponieważ sprawca nawet nie rozpoczął wykonywania kary.
Bibliografia
Cieślak W., O niektórych rozwiązaniach w projekcie kodeksu karnego, „Prokuratura i Prawo” 1996, nr 6.
Dąbkiewicz K., Kodeks karny wykonawczy. Komentarz, LEX 2018.
Dębski R., Recenzja monografii Jerzego Lachowskiego, Warunkowe zwolnienie z reszty kary pozba-wienia wolności, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa 2010, s. 385, „Prokuratura i Prawo” 2012, nr 12.
Filar M. (red.), Kodeks karny. Komentarz, LEX 2016.Giezek J. (red.), Kodeks karny. Część ogólna. Komentarz, LEX 2012.
Goniewicz G., Pozytywna prognoza kryminologiczna jako przesłanka stosowania środków probacyj-nych, „Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych” 2017, z. 4.
Góralski P., Zagadnienie odpowiedniego stosowania dyrektyw wymiaru kary do środków zabezpiecza-jących (art. 56 Kodeksu karnego), „Przegląd Sądowy” 2014, nr 2.Grześkowiak A., Wiak K. (red.), Kodeks karny. Komentarz, Legalis 2019, nb 3.
Hołda Z., Postulski K., Kodeks karny wykonawczy. Komentarz, LEX 2008.
Kaczmarek T., Ogólne dyrektywy sądowego wymiaru kary (w:) T. Kaczmarek (red.), System Prawa Karnego, t. 5: Nauka o karze. Sądowy wymiar kary, Warszawa 2017.
Kalisz T., Warunkowe zwolnienie z reszty kary pozbawienia wolności z perspektywy problemów z usta-laniem treści i kierunku prognozy kryminologicznej, „Nowa Kodyfikacja Prawa Karnego” 2013, t. 30.
Kalisz T., Kwieciński A., Cele izolacji penitencjarnej w perspektywie odrzucenia idei przymusowej resocjalizacji, „Przegląd Prawa i Administracji” 2013, t. 95.
Kania A., Kodeksowe uwarunkowania sądowego wymiaru kary – próba klasyfikacji. Część I, „Woj-skowy Przegląd Prawniczy” 2016, nr 2.Kardas P., Dyrektywy wymiaru kary łącznej, w: W. Wróbel (red.), Nowelizacja prawa karnego 2015. Komentarz, Kraków 2015.
Konarska-Wrzosek V. (red.), Kodeks karny. Komentarz, LEX 2018.
Kosiada M., Glosa do postanowienia Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 13 października 2004 r., sygn. II AKzw 685/04, „Prokuratura i Prawo” 2007, nr 5.
Kowalewska-Łukuć M., Ogólne dyrektywy wymiaru kary, „Prokuratura i Prawo” 2016, nr 9.
Królikowski M., Zawłocki R. (red.), Kodeks karny. Część ogólna. Komentarz do artykułów 1–116, Legalis 2017.
Lachowski J., Instytucja warunkowego przedterminowego zwolnienia, „Państwo i Prawo” 2008, nr 2.
Lachowski J., Przesłanka materialna warunkowego przedterminowego zwolnienia na gruncie kodeksu karnego, „Prokuratura i Prawo” 2008, nr 11.
Lachowski J., Warunkowe zwolnienie z reszty kary pozbawienia wolności, Warszawa 2010.Lachowski J. (red.), Kodeks karny wykonawczy. Komentarz, Legalis 2018.
Lelental S., Warunkowe przedterminowe zwolnienie, w: M. Melezini (red.), System Prawa Karnego, t. 6: Kary i inne środki reakcji prawnokarnej, Warszawa 2016.
Marek A., Kodeks karny. Komentarz, LEX 2010.Melezini M., Ustawowy a sądowy wymiar kary, w: T. Kaczmarek (red.), System Prawa Karnego, t. 5: Nauka o karze. Sądowy wymiar kary, Warszawa 2017.
Mozgawa M. (red.), Kodeks karny. Komentarz aktualizowany, LEX/el. 2020.Nowak M., Glosa do uchwały Sądu Najwyższego 7 sędziów z 26.4.2017 r., I KZP 2/17, „Kwartalnik Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury” 2018, z. 2.
Pilch A., Prewencyjne wyłączenie warunkowego przedterminowego zwolnienia (na marginesie pro-jektowanej zmiany art. 77 k.k.), „Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych” 2018, z. 4.
Postulski K., Glosa do postanowienia SN z dnia 8 stycznia 2014 r., IV KK 253/13, LEX/el. 2014.
Postulski K., Kodeks karny wykonawczy. Komentarz, LEX 2017.
Postulski K., Przesłanki warunkowego przedterminowego zwolnienia. Glosa do postanowienia s. apel. z dnia 22 października 2015 r., II AKzw 1039/15, LEX/el. 2016.
Postulski K., Przesłanki warunkowego przedterminowego zwolnienia. Glosa do uchwały 7 sędziów SN z dnia 26 kwietnia 2017 r., I KZP 2/17, LEX/el. 2018.
Postulski K., Stosowanie przepisów kodeksu karnego w postępowaniu wykonawczym (wątpliwości, niespójności, propozycje), w: P. Kardas, T. Sroka, W. Wróbel (red.), Państwo prawa i prawo karne. Księga jubileuszowa Profesora Andrzeja Zolla, t. 2, LEX 2012.
Przybylczak L., Instytucja warunkowego przedterminowego zwolnienia w nowym kodeksie karnym i kodeksie karnym wykonawczym, „Prokuratura i Prawo” 1998, nr 9.
Raglewski J., Model nadzwyczajnego złagodzenia kary w polskim systemie prawa karnego (analiza dogmatyczna w ujęciu materialnoprawnym), Kraków 2008.
Skupiński J., Środki probacyjne w prawie polskim – de lege ferenda, w: P. Kardas, T. Sroka, W. Wróbel (red.), Państwo prawa i prawo karne. Księga jubileuszowa Profesora Andrzeja Zolla, t. 2, LEX 2012.
Szczepaniec M., Wybór optymalnej kary w świetle dyrektyw wymiaru kary, „Prokuratura i Prawo” 2014, nr 3.Szczygieł G.B., Cele wykonywania kary pozbawienia wolności - kilka refleksji, „Nowa Kodyfikacja Prawa Karnego” 2017, t. 43.
Szczygieł G.B., Warunkowe przedterminowe zwolnienie a prewencja generalna, „Gdańskie Studia Prawnicze” 2008, t. 19.
Stefańska B.J., Quantum odbytej kary pozbawienia wolności jako przesłanka warunkowego zwolnienia, „Prokuratura i Prawo” 2017, nr 4.
Stefański R.A. (red.), Kodeks karny. Komentarz, Legalis 2020.
Stefański R.A., Przegląd uchwał Izby Karnej Sądu Najwyższego w zakresie prawa karnego material-nego, prawa karnego wykonawczego, prawa karnego skarbowego i prawa wykroczeń za 2017 r., „Ius Novum” 2019, nr 1.
Uzasadnienie rządowego projektu nowego kodeksu karnego, Nowe kodeksy karne – z 1997 r. z uzasad-nieniami, Warszawa 1997.
Wiciński G., Glosa do postanowienia Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 23 marca 1999 r., sygn. II AKz 114/99 (nie publ.), „Prokuratura i Prawo” 2000, nr 7–8.
Wróbel W., Zoll A. (red.), Kodeks karny. Część ogólna. Tom I. Część I. Komentarz do art. 53–116, LEX 2016.
Wróbel W., Zoll A. (red.), Kodeks karny. Część ogólna. Tom I. Część II. Komentarz do art. 53–116, LEX 2016.