Abstrakt
Tekst stanowi studium prawnoporównawcze instytucji mediacji występującej na gruncie czterech regulacji procesowych, tj. Ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks postępowania karnego, Ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego, Ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego, a także Ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi przeprowadzonej na podstawie metody dogmatycznej. Analizie poddano te rozwiązania, które – zdaniem autora – pozwalają postawić tezę o daleko idącej zbieżności podstawowych, a zarazem mających normatywną proweniencję zasad rządzących tymi mediacjami. Do zasad tych zalicza się w tekście polubowność, dobrowolność (fakultatywność), powszechność, lojalność wobec stron, zasadę poufności i niejawności prowadzenia mediacji, a także bezstronności mediatora. Wspomniana zbieżność nie oznacza całkowitej homogeniczności poszczególnych rozwiązań, ani też ich niewadliwości, co wykazuje się m.in. na przykładzie art. 2591 k.p.c. oraz art. 83 § 4 k.p.a. Wskazano na zgodność krajowych rozwiązań z rozwiązaniami rekomendowanymi przez Komitet Ministrów Rady Europy.
Bibliografia
Antolak-Szymanski K., w: O.M. Piaskowska, K. Antolak-Szymanski, Mediacja w postępowaniu cywilnym. Komentarz, LEX 2017.
Arkuszewska A.M., Plis J. (red.), Zarys metodyki pracy mediatora w sprawach cywilnych, Warszawa 2014.
Broński W., Dąbrowski M., Status prawny mediatora w sprawach cywilnych – stan obecny i propozycje zmian, „Roczniki Nauk Prawnych” 2014, nr 4.
Dańczak P., Wymagania względem mediatora, w: W. Chróścielewski, G. Łaszczyca, A. Matan (red.), System Prawa Administracyjnego Procesowego. Tom II. Część 1. Zakres przedmiotowy i podmiotowy postępowania administracyjnego ogólnego, LEX 2018, https://sip.lex.pl/#/monograph/ 369448067/386822/chroscielewski-wojciech-red-laszczyca-grzegorz-red-matanandrzej- red-system-prawa...?keyword=zaufanie&cm=URELATIONS (dostęp: 16.01.2022).
Dauter B., w: A. Kabat, M. Niezgódka-Medek, B. Dauter, Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, LEX 2021.
Dąbkiewicz K., Kodeks postępowania karnego. Komentarz do zmian 2015, LEX 2015.
Dolecki H., Radkiewicz T., w: T. Wiśniewski (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Tom I. Artykuły 1–366, LEX 2021.
Dończyk D., Koper I., w: T. Wiśniewski (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Tom. II. Artykuły 367–505(39), LEX 2021.
Ereciński T., w: P. Grzegorczyk, J. Gudowski, M. Jędrzejewska, K. Weitz, T. Ereciński, Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Tom II. Postępowanie rozpoznawcze, LEX 2016.
Gil D., Problematyka mediacji w kontekście zmian w polskim procesie karnym, „Ius et Administratio” 2014, nr 3.
Górska A., Huryn V., Mediacje w rozwiązywaniu konfliktów rodzinnych, Warszawa 2007.
Grajewski J., Steinborn S., Kodeks postępowania karnego, Komentarz do art. 1–424, LEX 2013.
Gruszecka D., w: J. Skorupka (red.), Kodeks postępowania karnego. Komentarz, Warszawa 2020.
Grzegorczyk T., Kodeks postępowania karnego oraz ustawa o świadku koronnym. Komentarz, Warszawa
Grzegorczyk T., Kodeks postępowania karnego. Komentarz do art. 1–467, t. I, Warszawa 2014.
Hofmański P. (red.), Sadzik E., Zgryzek K., Kodeks postępowania karnego. Komentarz, t. 1, Warszawa 1999.
Kaczmarek D., Mediacja w sprawach administracyjnych, sądowoadministracyjnych i cywilnych – zakres i zasady (analiza porównawcza), „Studia Administracyjne” 2017, nr 9, s. 127.
Kalisz A., Mediacja administracyjna i sądowoadministracyjna, „Państwo i Prawo” 2018, nr 3.
Karaźniewicz J., System gwarancji interesów ofiary przestępstwa we współczesnym polskim procesie karnym, w: E.W. Pływaczewski (red.), Współczesne zagrożenia przestępczością i innymi zjawiskami patologicznymi a prawo karne i kryminologia, „Białostockie Studia Prawnicze” 2009, nr 6.
Kmiecik R., Idea mediacji i probacji w Polsce i USA (z perspektywy procesowo-kryminologicznej), w: Z. Ćwiąkalski, G. Artymiak, C.P. Kłak (red.), Problemy znowelizowanej procedury karnej, Kraków 2004.
Knysiak-Sudyka H., w: A. Cebera, A. Firlus, J.G. Golęba, T. Kiełkowski, K. Klonowski, M. Romańska, H. Knysiak-Sudyka, Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, LEX 2019.
Koper R., Postępowanie mediacyjne a skazanie oskarżonego bez rozprawy, „Prokuratura i Prawo” 1998, nr 11–12.
Kosonoga J., w: R.A. Stefański, S. Zabłocki (red.), Kodeks postępowania karnego. Tom I. Komentarz do art. 1–166, LEX 2017.
Kurowski M., w: D. Świecki (red.), Kodeks postępowania karnego. Tom I. Komentarz aktualizowany, LEX 2022.
Kużelewski D., Ewolucja polskich uregulowań dotyczących mediacji w sprawach karnych na tle standardów europejskich, „Białostockie Studia Prawnicze” 2014, nr 15.
Kużelewski D., Mediacja po nowelizacji kodeksu postępowania karnego – krok ku zwiększeniu roli konsensualizmu w polskim procesie karnym?, w: Z. Sobolewski, G. Artymiak, C.P. Kłak (red.), Problemy znowelizowanej procedury karnej, Kraków 2004.
Kużelewski D., Na marginesie prawa do sądu – mediacja w sprawach karnych w świetle prawa międzynarodowego i krajowego, w: E. Dynia, C.P. Kłak (red.), Europejskie standardy ochrony praw człowieka a ustawodawstwo polskie, Rzeszów 2005.
Łukasiewicz J.M., Zasada dobrowolności, w: A.M. Arkuszewska, J. Plis (red.), Zarys metodyki pracy mediatora w sprawach cywilnych, Warszawa 2014.
Majer T., w: M. Karpiuk, P. Krzykowski, A. Skóra (red.), Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz do art. 61–126. Tom II, LEX 2020.
Morek R., Dobrowolność mediacji i jej ograniczenia (prawo i praktyka), „Studia Iuridica” 2008, nr 49.
Pączek I., Postępowanie mediacyjne jako konsensualne zakończenie postępowania karnego, „Ius Novum” 2016, nr 4.
Peiper L., Komentarz do kodeksu postepowania karnego i przepisów wprowadzających ten kodeks, Kraków 1933.
Przybysz P.M., Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz aktualizowany, LEX 2021.
Rutkowska A., w: O.M. Piaskowska (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Postępowanie procesowe. Komentarz aktualizowany, LEX 2021.
Sławomir S., Kodeks postępowania karnego. Komentarz do wybranych przepisów, LEX 2016.
Sowiński P.K., Zakaz dowodowy przesłuchania mediatora w postępowaniu cywilnym, administracyjnym i karnym. Elementy wspólne i różnicujące (Uwagi na tle art. 1834 § 2 k.p.c., art. 83 § 4 k.p.a. oraz art. 178a k.p.k.), „Acta Iuridica Resoviensia” 2021, nr 1 (32), s. 202.
Stefańska E., w: M. Manowska (red.) Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Tom I. Art. 1–477(16), LEX 2021.
Stefański R.A., Zabłocki S. (red.), Kodeks postępowania karnego. Tom I. Komentarz do art. 1–166, LEX 2017.
Steinborn S., w: J. Grajewski, P. Rogoziński, S. Steinborn (red.), Kodeks postępowania karnego. Komentarz do wybranych przepisów, LEX 2016.
Suchanek M., Mediacja jako metoda rozwiązywania sporów społecznych, „Studia Administracyjne” 2018, nr 10.
Waszkiewicz P., Zasady mediacji, w: E. Gmurzyńska, R. Morek (red.), Mediacje. Teoria i praktyka, Warszawa 2018.
Wegner J., w: W. Chróścielewski, Z. Kmieciak (red.), Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, LEX 2019.
Wilbrandt-Gotowicz M., w: M. Jaśkowska, A. Wróbel, M. Wilbrandt-Gotowicz, Komentarz aktualizowany do Kodeksu postępowania administracyjnego, LEX 2022.
Woś T., w: H. Knysiak-Sudyka, M. Romańska, T. Woś, Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, LEX 2016.
Wróbel A., w: M. Jaśkowska, M. Wilbrandt-Gotowicz, A. Wróbel, Komentarz aktualizowany do Kodeksu postępowania administracyjnego, LEX 2021.
Żyznowski T., w: H. Dolecki, T. Wiśniewski (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Tom I. Artykuły 1–366, LEX 2013.
Żyznowski T., w: T. Wiśniewski (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Tom I. Artykuły 1–366, LEX 2021.