On binding individuals with non-constitutional executive acts from the perspective of rules of conventionalisation and formalisation
pdf (Język Polski)

Keywords

conventional activities, executive acts, rules of conventionalization and formalization

How to Cite

Dąbrowski, K. (2025). On binding individuals with non-constitutional executive acts from the perspective of rules of conventionalisation and formalisation. Ius Novum, 19(1), 115–128. Retrieved from https://iusnovum.lazarski.pl/iusnovum/article/view/2010

Abstract

Understanding the Constitution as the essential act of a legal system prompts us to seek answers to even the most difficult questions in it. One of them is the problem of binding individuals with executive regulations that violate constitutional guarantees. Although the issue of binding common courts by such acts is beyond doubt, the scope of the rights of the addressees of such acts is not unambiguously settled in the doctrine. Therefore, the purpose of this work is to try to determine the scope of binding individuals with unconstitutional regulations. The work is based on the dogmatic method, on the use of the perspective of describing executive regulations as products of conventional activities. In the author’s opinion, the application of this perspective makes it possible to formulate and justify the thesis that in the case of certain types of unconstitutionality of executive acts, also individuals may refuse to apply them.

pdf (Język Polski)

References

Argumenty i rozumowania prawnicze w konstytucyjnym państwie prawa. Komentarz, red. M. Florczak-Wątor, A. Grabowski, Kraków 2021.

Bogucki O., O konstytutywnej współzależności wyjaśniania i identyfikowania czynności konwencjonalnych, „Ruch Prawniczy Ekonomiczny i Socjologiczny” 2019, nr 2.

Brzozowski W., Stopniowalność naruszeń Konstytucji, „Ruch Prawniczy Ekonomiczny i Socjologiczny” 2017, nr 4.

Czepita S., Czynności konwencjonalne i formalne w prawie a proces prawotwórczy i rola Trybunału Konstytucyjnego, „Państwo i Prawo” 2014, nr 12.

Czepita S., Formalizacja a konwencjonalizacja działań w prawie, w: Konwencjonalne i formalne aspekty prawa, red. S. Czepita, Szczecin 2006.

Czepita S., Formalizacja i konwencjonalizacja w systemie prawnym, w: System prawny a porządek prawny, red. O. Bogucki, S. Czepita, Szczecin 2008.

Czepit a S., O koncepcji czynności konwencjonalnych w prawie, w: Wykładnia Konstytucji. Aktualne problemy i tendencje, red. M. Smolak, Warszawa 2016.

Czepita S., O pojęciu czynności konwencjonalnej i jej odmianach, „Ruch Prawniczy Ekonomiczny i Socjologiczny” 2017, nr 1.

Czepita S., Reguły konstytutywne a zagadnienia prawoznawstwa, Szczecin 1996.

Działocha K., Komentarz do art. 92, w: L. Garlicki (red.), Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, Warszawa 2008.

Florczak-Wątor M., Komentarz do art. 9 Konstytucji, w: Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, red. P. Tuleja, Warszawa 2019.

Garlicki L., Stosowanie konstytucji przez sądy i trybunały (ile monopolu, a ile dekoncentracji?), „Studia Prawnicze” 2022, nr 2.

Gizbert-Studnicki T., O nieważnych czynnościach prawnych w świetle koncepcji czynności konwencjonalnych, „Państwo i Prawo” 1975, nr 4.

Gmerek K., Z problematyki treści czynności konwencjonalnych w prawie, „Krytyka Prawa” 2022, nr 2.

Gutowski M., Bezpośrednie stosowanie Konstytucji w orzecznictwie sądowym, „Ruch Prawniczy Ekonomiczny i Socjologiczny” 2018, nr 1.

Gutowski M., Nieważność czynności prawnej, Warszawa 2017.

Gutowski M., Kardas P., Domniemanie konstytucyjności a kompetencje sądów, „Palestra” 2016, nr 5.

Gutowski M., Kardas P., Sądowa kontrola konstytucyjności, „Palestra” 2016, nr 4.

Herman M., Stwierdzenie niekonstytucyjności jako czynność konwencjonalna unieważnienia aktu normatywnego, w: Skutki wyroków Trybunału Konstytucyjnego w sferze stosowania prawa, red. M. Bernatt, J. Królikowski, M. Ziółkowski, Warszawa 2013.

Hauser R., Trzciński J., O formach kontroli konstytucyjności przez Sądy, „Ruch Prawniczy Ekonomiczny i Socjologiczny” 2008, nr 2.

Hauser R., Trzciński J., Prawotwórcze znaczenie orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego w orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego, Warszawa 2010.

Janusz-Pohl B., Formalizacja i konwencjonalizacja jako instrumenty analizy czynności karnoprocesowych w prawie polskim, Poznań 2017.

Janusz-Pohl B., O konstrukcji niedopuszczalności czynności karnoprocesowej, „Ruch Prawniczy Ekonomiczny i Socjologiczny” 2014, nr 4.

Kardas P., Rozproszona kontrola konstytucyjności prawa w orzecznictwie Izby Karnej Sądu Najwyższego oraz sądów powszechnych jako wyraz sędziowskiego konstytucyjnego posłuszeństwa, „Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych” 2019, nr 9.

Kardas P., Gutowski M., Konstytucja z 1997 r. a model kontroli konstytucyjności prawa, „Palestra” 2017, nr 4.

Kroczek P., Teologiczne podstawy reguł sensu czynności konwencjonalnych i norm kompetencyjnych w prawie kanonicznym i ich konsekwencje dla decyzji prawodawczych, „Annales Canonici” 2013, nr 9.

Nowak L., Wronkowska S., Zieliński M., Czynności konwencjonalne w prawie, „Studia Prawnicze” 1972, nr 33.

Patryas W., Performatywy w prawie, Poznań 2005.

Piszko R., Sposoby i niektóre skutki formułowania treści czynności konwencjonalnych doniosłych prawnie, w: Konwencjonalne i formalne aspekty prawa, red. S. Czepita, Szczecin 2006.

Preisner A., Dookoła Wojtek. Jeszcze o bezpośrednim stosowaniu Konstytucji RP, w: Dookoła Wojtek… Księga pamiątkowa poświęcona Doktorowi Arturowi Wojciechowi Preisnerowi, red. R. Balicki, M. Jabłoński, K. Wójtowicz, Wrocław 2018.

Radbruch G., Ustawowe bezprawie i ponadustawowe prawo, w: G. Radbruch, Filozofia prawa, Warszawa 2009.

Radziewicz P., Wzruszenie „domniemania konstytucyjności” aktu normatywnego przez Trybunał Konstytucyjny, „Przegląd Sejmowy” 2008, nr 5.

Rytel-Warzocha A., Jak nie Trybunał Konstytucyjny to co? O rozproszonej kontroli konstytucyjności prawa w Polsce, „Przegląd Prawa Konstytucyjnego” 2022, nr 3.

Sanetra W., Bezpośrednie stosowanie Konstytucji RP przez Sąd Najwyższy, „Przegląd Sądowy” 2017, nr 2.

Tuleja P., Stosowanie Konstytucji w świetle zasady jej nadrzędności, Kraków 2003.

Wiącek M., Komentarz do art. 92 Konstytucji, w: Konstytucja RP. Komentarz do art. 87–243, red. M. Safjan, L. Bosek, Warszawa 2016.

Wiącek M., Wpływ konstytucji marcowej na treść i praktykę stosowania Konstytucji z 1997 r., „Państwo i Prawo” 2018, nr 11.

Wieczorkiewicz-Kita J., Zagadnienia wyrokowania w procesie karnym w świetle koncepcji czynności konwencjonalnych, w: Konwencjonalne i formalne aspekty prawa, red. S. Czepita, Szczecin 2006.

Wieczorkiewicz-Kita J., O konwencjonalnych i formalnych aspektach procesu karnego, w: W poszukiwaniu dobra wspólnego, red. A. Choduń, S. Czepita, Szczecin 2010.

Wronkowska S., W sprawie bezpośredniego stosowania Konstytucji, „Państwo i Prawo” 2001, nr 9.

Wronkowska S., Podstawowe pojęcia prawa i prawoznawstwa, Poznań 2005.

Ziembiński Z., Zieliński M., Dyrektywy i sposób ich wypowiadania, Warszawa 1992.

Creative Commons License

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.

Copyright (c) 2025 Uczelnia Łazarskiego, Warszawa