Wybicie szyby w aucie celem uratowania zamkniętego wewnątrz dziecka lub zwierzęcia – wyłączenie odpowiedzialności karnej
pdf

Słowa kluczowe

stan wyższej konieczności
obrona konieczna
kontratyp
niebezpieczeństwo
zamach
eksces intensywny
eksces ekstensywny
dziecko
zwierzę
uszkodzenie mienia

Jak cytować

Wala, K. (2023). Wybicie szyby w aucie celem uratowania zamkniętego wewnątrz dziecka lub zwierzęcia – wyłączenie odpowiedzialności karnej. Ius Novum, 17(1), 24–39. https://doi.org/10.26399/iusnovum.v17.1.2023.2/k.wala

Abstrakt

Celem artykułu jest analiza możliwych podstaw legalizacji w sferze penalnej zachowańpolegających na uszkodzeniu cudzego mienia motywowanych chęcią uratowania pozostawionego w zamkniętym, nagrzewającym się aucie, dziecka lub zwierzęcia. Dość powszechne jest traktowanie tego typu zdarzeń jako realizujących znamiona stanu wyższej konieczności. Takie podejście może jednak wywoływać pewne wątpliwości natury dogmatycznej. Z punktu widzenia ustawowego kształtu istniejących kontratypów można doszukiwać się możliwości przyjmowania w takich wypadkach (gdy właścicielem uszkodzonego mienia oraz sprawcąpozostawienia w takich warunkach istoty żywej jest ta sama osoba) zachodzenia zamachu uzasadniającego, po spełnieniu wszystkich wymaganych warunków w postaci bezpośredniości, bezprawności oraz rzeczywistości, podjęcie działań w ramach obrony koniecznej. Przyjęcie takiej koncepcji ma swoje wymierne znaczenie praktyczne, gdyż powoduje brak konieczności odwoływania się do zasady subsydiarności oraz proporcjonalności, co gwarantuje szerszą ochronę przed odpowiedzialnością karną osób, które uszkadzają cudze mienie celem wyciągnięcia istoty żywej pozostawionej w zamkniętym aucie w sytuacji zagrożenia dla jej życia lub zdrowia.

https://doi.org/10.26399/iusnovum.v17.1.2023.2/k.wala
pdf

Bibliografia

Andrejew I., Polskie prawo karne w zarysie, Warszawa 1983.

Bachmat P., Instytucja obrony koniecznej w praktyce sądowej i prokuratorskiej, „Prawo w Działaniu” 2008, nr 3.

Filar M., Berent M., w: M. Filar (red.), Kodeks karny. Komentarz, wyd. V, Warszawa 2016.

Góral R., Obrona konieczna w praktyce, Warszawa 2011.

Krukowski A., Obrona konieczna na tle polskiego prawa karnego, Warszawa 1965.

Lachowski J., w: V. Konarska-Wrzosek (red.), Kodeks karny. Komentarz, wyd. III, Warszawa 2020.

Marek A., w: Kodeks karny. Komentarz, wyd. V, Warszawa 2010.

Marek A., Obrona konieczna w prawie karnym, Warszawa 1979.

Marek A., Obrona konieczna w prawie karnym. Teoria i orzecznictwo, Warszawa 2008.

Marek A., Satko J., Okoliczności wyłączające bezprawność czynu. Przegląd problematyki. Orzecznictwo (SN 1918–99). Piśmiennictwo, Kraków 2000.

Mozgawa M., w: M. Mozgawa (red.), Kodeks karny. Komentarz aktualizowany, LEX/el. 2022.

Mozgawa M., w: M. Mozgawa (red.), Prawo karne materialne. Część ogólna, Warszawa 2016.

Mozgawa M., Obrona konieczna w polskim prawie karnym (zagadnienia podstawowe), „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska”, Lublin 2013, nr 2.

Świda W., Prawo karne, Warszawa 1978.

Wolter W., Nauka o przestępstwie, Warszawa 1973.

Zoll A., w: W. Wróbel, A. Zoll (red.), Kodeks karny. Część ogólna. Tom I. Część I. Komentarz do art. 1–52, wyd. V, Warszawa 2016.

Zoll A., Okoliczności wyłączające bezprawność czynu, Warszawa 1982.