Słowa kluczowe
Jak cytować
Abstrakt
Przedmiotem artykułu jest problem umorzenia postępowania z powodu stanu zdrowia oskarżonego, który trwale uniemożliwia mu udział w postępowaniu – na podstawie przewidzianej w art. 17 § 1 pkt 11 k.p.k. – jako okoliczności wyłączającej ściganie. Tezą badawczą jest twierdzenie, że stan zdrowia oskarżonego może być przyczyną umorzenia postępowania na podstawie tego przepisu. W rozważaniach tego zagadnienia została wykorzystana metoda dogmatycznoprawna oraz analiza orzecznictwa. W doktrynie i judykaturze dopuszcza się taką możliwość, uznając, że zły stan zdrowia oskarżonego – z uwagi na jego nieprzemijający charakter nie pozwala na wydanie innego merytorycznego orzeczenia kończącego postępowanie. Negując taką możliwość, wskazuje się, że stan zdrowia oskarżonego może być przeszkodą faktyczną uniemożliwiającą prowadzenie postępowania i stanowi przyczynę zawieszenia postępowania (art. 22 § 1 k.p.k.). Ze względu na to, że występuje silna polaryzacja poglądów w tej kwestii i jest prawie jednolita linia orzecznicza Sądu Najwyższego, według której taki stan zdrowia oskarżonego stanowi przyczynę zwieszenia postępowania, konieczna jest interwencja ustawodawcy i dodanie do okoliczności wymienionych w art. 17 § 1 k.p.k. w pkt. 10a obejmujących stan zdrowia oskarżonego, trwale uniemożliwiającego udział w postępowaniu.
Bibliografia
Boratyńska K.T., Chojniak Ł., Jasiński W., Postępowanie karne, Warszawa 2012.
Cieślak M., Doda Z., Kierunki orzecznictwa Sądu Najwyższego w zakresie postępowania karnego (lata 1984–1985), Warszawa 1987 (Biblioteka Palestry).
Daszkiewicz W., Prawo karne procesowe. Zagadnienia ogólne, t. I, Bydgoszcz 1999.
Drajewicz D., Quasi-list żelazny, „Prokuratura i Prawo” 2013, nr 11.
Gensikowski P., Glosa do wyroku SA w Katowicach z dnia 10 lutego 2005 r., II AKa 22/05, „Prokuratura i Prawo” 2007, nr 7–8.
Gostyński Z., Zawieszenie postępowania w nowym ustawodawstwie karnoprocesowym, Warszawa 1998.
Grzegorczyk T., Kodeks postępowania karnego. Komentarz Art. 1–424, t. I, Warszawa 2008.
Grzegorczyk T., Wygaśnięcie prawa oskarżyciela publicznego do oskarżenia, „Problemy Praworządności” 1980, nr 2.
Grzegorczyk T., Zapewnienie świadkowi, biegłemu lub oskarżonemu nietykalności w procesie karnym, „Prokuratura i Prawo” 1996, nr 9.
Hotel M., Ograniczenia w ściganiu za przestępstwa inne niż podstawa przekazania określona w europejskim nakazie aresztowania, „Palestra” 2014, nr 11–12.
Jachimowicz M., Quasi-list żelazny, „Gazeta Sądowa” 2006, nr 1.
Janusz-Pohl B., Mazur P., Zawieszenie postępowania przygotowawczego a prawnie chroniony interes pokrzywdzonego w polskim procesie karnym, „Ius Novum” 2009, nr 3.
Kosior W., Glosa do wyroku SN z dnia 9 maja 2011 r., V KK 135/11, „Prokuratura i Prawo” 2017, nr 1.
Kosonoga J., w: Kodeks postępowania karnego. Komentarz do art. 1–166, t. I, red. R.A. Stefański, S. Zabłocki, Warszawa 2017.
Krakowiak D., Glosa do postanowienia SA w Katowicach z dnia 2 kwietnia 2014 r., II AKz 131/14, LEX/el. 2015.
Krakowiak D., Trwała niezdolność oskarżonego do udziału w postępowaniu jako „inna okoliczność wyłączająca ściganie” (art. 17 § 1 pkt 11 k.p.k.), „Prokuratura i Prawo” 2020, nr 10–11.
Kulesza C., w: Kodeks postępowania karnego. Komentarz, red. K. Dudka, Warszawa 2023.
Kulesza C., w: Wykład prawa karnego procesowego, red. P. Kruszyński, Białystok 2012.
Kulik M., Glosa do postanowienia SN z dnia 31 marca 2016 r., II KK 313/15, „Studia Iuridica Lublinensia” 2017, nr 2.
Kulik M., Glosa do wyroku SA w Katowicach z dnia 19 lutego 2015 r., II AKa 513/14, LEX/el. 2016.
Kurowski M., w: Kodeks postępowania karnego. Komentarz, t. I. Art. 1–424, red. D. Świecki, Warszawa 2024.
Kurowski M., Rezygnacja z oskarżania w toku postępowania sądowego w polskim procesie karnym, Warszawa 2019.
Masternak-Kubiak M., Glosa do uchwały SN z dnia 31 maja 2017 r., I KZP 4/17, „Przegląd Sejmowy” 2017, nr 6.
Milczanowski S., Uwagi na temat zasady specjalności jako przesłanki ekstradycyjnej, w: Problemy prawa karnego, t. XXV, red. L. Bogunia, Wrocław 2009.
Misztal P., w: Meritum. Postępowanie karne, red. D. Świecki, Warszawa 2019.
Nazar K., Glosa do wyroku SA w Katowicach z dnia 19 lutego 2015 r., II AKa 513/14, „Prawo w Działaniu” 2015, nr 23.
Peiper L., Komentarz do kodeksu postępowania karnego, Kraków 1932.
Piaseczny A., w: Prawo karne procesowe dla sędziów prokuratorów, obrońców i pełnomocników, red. M. Olężałek, Warszawa b.d.w.
Płachta M., Glosa do wyroku SA w Warszawie z dnia 14 listopada 2000 r., II AKa 336/00, „Palestra” 2002, nr 3–4.
Praktyczny słownik współczesnej polszczyzny, t. 49, red. H. Zgółkowa, Poznań 2004.
Prusak F., Postępowanie karne. Warunki dopuszczalności procesu i czynności procesowe, Warszawa 2002.
Rogalski M., w: Proces karny. Część ogólna, red. G. Artymiak, M. Rogalski, Warszawa 2012.
Rogalski M., Glosa do postanowienia SN z dnia 28 października 2009 r., I KZP 21/09, „Orzecznictwo Sądów Polskich” 2011, nr 1.
Sakowicz A., w: Kodeks karny. Komentarz, red. A. Sakowicz, Warszawa 2025.
Sakowicz A., w: „Studia i Analizy Sądu Najwyższego Przegląd Orzecznictwa za rok 2017”, red. J. Kosonoga, Warszawa 2018.
Rozpędowski A., Glosa do uchwały SN z dnia 31 maja 2017 r., I KZP 4/17, „Gdańskie Studia Prawnicze” 2019, nr 1.
Starzyński P., w: C. Kulesza, P. Starzyński, Postępowanie karne, Warszawa 2017.
Stefański R.A., Podstawy i przyczyny umorzenia postepowania przygotowawczego, „Prokuratura i Prawo” 1966, nr 2–3.
Stefański R.A., Przegląd uchwał Izby Karnej Sądu Najwyższego w zakresie prawa karnego procesowego za 2006 r., „Wojskowy Przegląd Prawniczy” 2007, nr 2.
Stefański R.A., Przegląd uchwał Izby Karnej Sądu Najwyższego w zakresie prawa karnego procesowego za 2017 r., „Ius Novum” 2019, nr 3.
Stefański R.A., w: System Prawa Karnego Procesowego. Postępowanie przygotowawcze, t. X, red. R.A. Stefański, Warszawa 2016.
Steinborn S., w: Prawo karne procesowe – część ogólna, red. J. Grajewski, Warszawa 2011.
Tylman J., w: T. Grzegorczyk, J. Tylman, Polskie postępowanie karne, Warszawa 2022.
Tylman J., Warunki dopuszczalności postępowania karnego (przesłanki procesowe), „Nowa Kodyfikacja Karna. Kodeks postępowania karnego” 1998, z. 14, Warszawa.
Waltoś S., Zawieszenie postępowania w świetle przepisów nowego kodeksu postępowania karnego, „Palestra” 1970, nr 12.
Wąsek-Wiaderek M., Problemy stosowania zasady specjalności wobec osób przekazanych w trybie europejskiego nakazu aresztowania, „Studia i Analizy Sądu Najwyższego” 2014, t. 7, red. K. Ślebzak, Warszawa.
Wilk L., W sprawie uregulowania i stosowania łaski generalnej, „Palestra” 2002, nr 5–6.
Zagrodnik J., w: Kodeks postepowania karnego. Komentarz, red. J. Zagrodnik, Warszawa 2024.
Zawłocki R., Glosa do uchwały SN z dnia 31 maja 2017 r., I KZP 4/17, „Wojskowy Przegląd Prawniczy” 2018, nr 2.
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
Prawa autorskie (c) 2025 Uczelnia Łazarskiego w Warszawie, Polska