Zrzeczenie się dziedziczenia wywierające skutki odnośnie małoletniego dziecka – uwagi de lege ferenda

Abstrakt

W obecnym stanie prawnym spadkobierca ustawowy może zawrzeć ze spadkodawcą umowę o zrzeczeniu się dziedziczenia. Jej skutkiem jest traktowanie zrzekającego się dziedziczenia tak, jakby nie dożył on otwarcia spadku. Jednakże tak samo traktowani są również zstępni zrzekającego się dziedziczenia, mimo że nie są oni stronami umowy. Problematyka potrzeby uzyskania zezwolenia sądu opiekuńczego na zrzeczenie się dziedziczenia, którego skutki rozciągają się również na małoletnie dzieci zrzekającego się, nie została unormowana. Dominuje jednak zapatrywanie, iż de lege lata zezwolenie takie nie jest wymagane. Biorąc pod uwagę fakt, że skutki zrzeczenia się dziedziczenia rozciągającego się na małoletnie dziecko są identyczne jak skutki odrzucenia spadku imieniem małoletniego dziecka (w obu przypadkach uważa się je za niedożywające otwarcia spadku), wydaje się celowym wprowadzenie do systemu prawnego obowiązku uzyskania zezwolenia sądu opiekuńczego również na zawarcie umowy o zrzeczeniu się dziedziczenia, jeżeli jej skutki obejmą małoletnie dzieci zrzekającego się. Przemawia za tym nadto wzgląd na ochronę dobra dziecka, które wobec zawarcia umowy zrzeczenia się dziedziczenia przez jego rodzica, może w niektórych przypadkach zostać nawet całkowicie pozbawione wszelkich uprawnień na gruncie prawa spadkowego, które by mu przysługiwały, gdyby umowa zrzeczenia się dziedziczenia nie została zawarta.