Od liczby przestępstw niewykrytych do innych statystyk kryminalnych: obserwacje opolskiej policji z wykorzystaniem modeli bayesowskich

Abstrakt

Niewykrywalność przestępstw jest dużym problemem w utrzymaniu porządku publicznego, a analizując doniesienia naukowe na ten temat wydaje się, że go można nawet uznać za „wstydliwy”. Z tego powodu w niniejszej pracy podjęliśmy się oceny niniejszego zjawiska kryminalistycznego, dostosowując nowoczesne metody geostatystyczne. W opracowaniu wykorzystaliśmy wszystkie zgłoszone do Komendy Wojewódzkiej Policji w Opolu przestęp-stwa popełnione w województwie w okresie pięciu lat 2015–2019 i zbudowaliśmy modele przestrzenno-czasowe wskaźników niewykrytej przestępczości. Ich roczne pięcioletnie stopy wzrostu oparte są na populacji referencyjnej przy użyciu hierarchicznego modelowania bay-esowskiego. Kombinacje tych poziomów porównaliśmy z prawdopodobieństwem liczby wykrytych i niewykrytych przestępstw. Analiza statystyczna została rozszerzona o powierzch-nię kwadratową i surowe wskaźniki zgłoszonych statystyk przestępczości względem popu-lacji referencyjnej. Stwierdziliśmy, że stopień wykrywalności przestępstw jest bezpośrednio związany z liczebnością populacji referencyjnej, co może również sugerować zasadność prze-prowadzenia szczegółowej analizy w zakresie dostosowania odpowiedniej obsady personelu policji w jednostkach administracyjnych. Wyraźny był również wpływ powierzchni jednostek administracyjnych na liczbę niewykrytych przestępstw. Ponadto ogólne wskaźniki zgłaszanej przestępczości oraz wahania w czasie w obrębie samych jednostek terytorialnych implikowały istotniejsze zmiany statystyk kryminalistycznych, niż różnice pomiędzy nimi i zostały ustalone jedynie na podstawie liczby przestępstw niewykrytych. Zastosowanie metod bayesowskich (pomimo statystycznego zaawansowania, jednakże prostej aplikacji komputerowej) pozwala na analizę danych geostatystycznych (niezależnie od rodzaju) i nowe możliwości wniosko-wania naukowego. Przy obecnej technice oprogramowania, wszystkie prezentowane wyniki statystyczne są dość łatwe do osiągnięcia, niemniej wymagają współpracy zainteresowanych profesjonalnych organów policyjnych i statystycznych oraz komplementarnych analiz nauko-wych. Na koniec warto podkreślić, że metody bayesowskie pozwalają na otwarcie zupełnie nowych horyzontów poznawczych w badaniach kryminalistycznych.