Abstrakt
Understanding the Constitution as the essential act of a legal system prompts us to turn to it in search of answers to even the most difficult questions. One such question is the issue of binding individuals with executive regulations that violate constitutional guarantees. While the question of binding common courts with such acts is beyond doubt, the scope of the rights of the addressees of these acts is not unambiguously settled in legal commentary. Therefore, the purpose of this study is to determine the extent to which individuals are bound by unconstitutional regulations. This paper employs the method of investigation of the law in force, particularly using the perspective of describing executive acts as products of conventional activities. In the author’s opinion, it is precisely this perspective that makes it possible to formulate and justify the thesis that, in the case of certain types of unconstitutionality of executive acts, individuals may also refuse to apply them.
Bibliografia
Bogucki O., ‘O konstytutywnej współzależności wyjaśniania i identyfikowania czynności konwencjonalnych’, Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, 2019, No. 2.
Brzozowski W., ‘Stopniowalność naruszeń Konstytucji’, Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, 2017, No. 4.
Czepita S., ‘Czynności konwencjonalne i formalne w prawie a proces prawotwórczy i rola Trybunału Konstytucyjnego’, Państwo i Prawo, 2014, No. 12.
Czepita S., ‘Formalizacja a konwencjonalizacja działań w prawie’, in: Czepita S. (ed.), Konwencjonalne i formalne aspekty prawa, Szczecin, 2006.
Czepita S., ‘Formalizacja i konwencjonalizacja w systemie prawnym’, in: Bogucki O., Czepita S. (eds), System prawny a porządek prawny, Szczecin, 2008.
Czepita S., ‘O koncepcji czynności konwencjonalnych w prawie’, in: Smolak M. (ed.), Wykładnia Konstytucji. Aktualne problemy i tendencje, Warszawa, 2016.
Czepita S., ‘O pojęciu czynności konwencjonalnej i jej odmianach’, Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, 2017, No. 1.
Czepita S., Reguły konstytutywne a zagadnienia prawoznawstwa, Szczecin, 1996.
Działocha K., ‘Komentarz do art. 92’, in: Garlicki L. (ed.), Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, Warszawa, 2008.
Florczak-Wątor M., ‘Komentarz do art. 9 Konstytucji’, in: Tuleja P. (ed.), Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, Warszawa, 2019.
Florczak-Wątor M., Grabowski A. (eds), Argumenty i rozumowania prawnicze w konstytucyjnym państwie prawa. Komentarz, Kraków, 2021.
Garlicki L., ‘Stosowanie konstytucji przez sądy i trybunały (ile monopolu, a ile dekoncentracji?)’, Studia Prawnicze, 2022, Vol. 226, No. 2.
Gizbert-Studnicki T., ‘O nieważnych czynnościach prawnych w świetle koncepcji czynności konwencjonalnych’, Państwo i Prawo, 1975, No. 4.
Gmerek K., ‘Z problematyki treści czynności konwencjonalnych w prawie’, Krytyka Prawa, 2022, No. 2.
Gutowski M., ‘Bezpośrednie stosowanie Konstytucji w orzecznictwie sądowym’, Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, 2018, No. 1.
Gutowski M., Nieważność czynności prawnej, Warszawa, 2017.
Gutowski M., Kardas P., ‘Domniemanie konstytucyjności a kompetencje sądów’, Palestra, 2016, No. 5.
Gutowski M., Kardas P., ‘Sądowa kontrola konstytucyjności’, Palestra, 2016, No. 4.
Herman M., ‘Stwierdzenie niekonstytucyjności jako czynność konwencjonalna unieważnienia aktu normatywnego’, in: Bernatt M., Królikowski J., Ziółkowski M. (eds), Skutki wyroków Trybunału Konstytucyjnego w sferze stosowania prawa, Warszawa, 2013.
Hauser R., Trzciński J., ‘O formach kontroli konstytucyjności przez sądy’, Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, 2008, No. 2.
Hauser R., Trzciński J., Prawotwórcze znaczenie orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego w orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego, Warszawa, 2010.
Janusz-Pohl B., Formalizacja i konwencjonalizacja jako instrumenty analizy czynności karnoprocesowych w prawie polskim, Poznań, 2017.
Janusz-Pohl B., ‘O konstrukcji niedopuszczalności czynności karnoprocesowej’, Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, 2014, No. 4.
Kardas P., ‘Rozproszona kontrola konstytucyjności prawa w orzecznictwie Izby Karnej Sądu Najwyższego oraz sądów powszechnych jako wyraz sędziowskiego konstytucyjnego posłuszeństwa’, Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych, 2019, No. 9.
Kardas P., Gutowski M., ‘Konstytucja z 1997 r. a model kontroli konstytucyjności prawa’, Palestra, 2017, No. 4.
Kroczek P., ‘Teologiczne podstawy reguł sensu czynności konwencjonalnych i norm kompetencyjnych w prawie kanonicznym i ich konsekwencje dla decyzji prawodawczych’, Annales Canonici, 2013, No. 9.
Nowak L., Wronkowska S., Zieliński M., ‘Czynności konwencjonalne w prawie’, Studia Prawnicze, 1972, No. 33.
Patryas W., Performatywy w prawie, Poznań, 2005.
Piszko R., ‘Sposoby i niektóre skutki formułowania treści czynności konwencjonalnych doniosłych prawnie’, in: Czepita S. (ed.), Konwencjonalne i formalne aspekty prawa, Szczecin, 2006.
Preisner A., ‘Dookoła Wojtek. Jeszcze o bezpośrednim stosowaniu Konstytucji RP’, in: Balicki R., Jabłoński M., Wójtowicz K. (eds), Dookoła Wojtek… Księga pamiątkowa poświęcona Doktorowi Arturowi Wojciechowi Preisnerowi, Wrocław, 2018.
Radbruch G., ‘Ustawowe bezprawie i ponadustawowe prawo’, in: Radbruch G., Filozofia prawa, transl. Nowak E., Warszawa, 2009.
Radziewicz P., ‘Wzruszenie ‘domniemania konstytucyjności’ aktu normatywnego przez Trybunał Konstytucyjny’, Przegląd Sejmowy, 2008, No. 5.
Rytel-Warzocha A., ‘Jak nie Trybunał Konstytucyjny to co? O rozproszonej kontroli konstytucyjności prawa w Polsce’, Przegląd Prawa Konstytucyjnego, 2022, No. 3.
Sanetra W., ‘Bezpośrednie stosowanie Konstytucji RP przez Sąd Najwyższy’, Przegląd Sądowy, 2017, No. 2.
Tuleja P., Stosowanie Konstytucji w świetle zasady jej nadrzędności, Kraków, 2003.
Wiącek M., ‘Komentarz do art. 92 Konstytucji’, in: Safjan M., Bosek L. (eds), Konstytucja RP. Komentarz do art. 87–243, Warszawa, 2016.
Wiącek M., ‘Wpływ konstytucji marcowej na treść i praktykę stosowania Konstytucji z 1997 r.’, Państwo i Prawo, 2018, No. 11.
Wieczorkiewicz-Kita J., ‘O konwencjonalnych i formalnych aspektach procesu karnego’, in: Choduń A., Czepita S. (eds), W poszukiwaniu dobra wspólnego, Szczecin, 2010.
Wieczorkiewicz-Kita J., ‘Zagadnienia wyrokowania w procesie karnym w świetle koncepcji czynności konwencjonalnych’, in: Czepita S. (ed.), Konwencjonalne i formalne aspekty prawa, Szczecin, 2006.
Wronkowska S., Podstawowe pojęcia prawa i prawoznawstwa, Poznań, 2005.
Wronkowska S., ‘W sprawie bezpośredniego stosowania Konstytucji’, Państwo i Prawo, 2001, No. 9.
Ziembiński Z., Zieliński M., Dyrektywy i sposób ich wypowiadania, Warszawa, 1992.

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
Prawa autorskie (c) 2025 Lazarski University