Szczególne uprawnienia żołnierzy oraz funkcjonariuszy Policji i Straży Granicznej w zakresie korzystania z pomocy obrońcy

Abstrakt

Artykuł ma charakter naukowo-badawczy, a jego przedmiotem są przyznane Ustawą z dnia 26 lipca 2024 r. o zmianie niektórych ustaw w celu usprawnienia działań Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, Policji oraz Straży Granicznej na wypadek zagrożenia bezpieczeństwa państwa żądania wyznaczenia obrońcy z urzędu przez żołnierza, funkcjonariusza Policji lub funkcjonariusza Straży Granicznej oskarżonych o przestępstwo popełnione w następstwie stosowania środków przymusu bezpośredniego, użycia broni lub innego uzbrojenia albo użycia lub wykorzystania środków przymusu bezpośredniego lub broni palnej w związku z wykonywaniem niektórych czynności lub zadań służbowych (art. 78a k.p.k.) oraz szersze możliwości udzielenia pomocy finansowej żołnierzom w związku z ponoszonymi przez nich kosztami pomocy prawnej w sprawach o przestępstwo popełnione w związku z wykonywaniem zadań i czynności służbowych (art. 296 ust. 5 i art. 316 ust. 5 u.o.O.). Ponadto zostały poddane analizie przepisy upoważniające do zwrot kosztów pomocy prawnej funkcjonariuszom niektórych innych służb. Podstawowym celem naukowym była ocena zasadności wprowadzania tych zmian do procesu karnego, a także innych już istniejących rozwiązań uprzywilejowujących żołnierzy i funkcjonariuszy niektórych służb w zakresie dostępu do obrońcy. Celem głównych tez badawczych było wykazanie, że zmiany te prowadzą do naruszenia zasady równości wobec prawa. Wyniki badania mają oryginalny charakter, gdyż wskazują na potrzebę interwencji ustawodawcy. Opracowanie ma istotne znaczenie dla nauki, gdyż zawiera analizę dogmatyczną i duży ładunek myśli teoretycznej, a także dla praktyki, wskazuje bowiem kierunki interpretacji przesłanek stosowania nowych przepisów, a tym samym może przyczynić się do jego jednolitego stosowania.