Keywords
How to Cite
Abstract
The legislatively complex fate of Polish criminal law, including criminal procedure, over the last ten years, as well as the currently open prospect of further reforms in this area, prompts one to reflect from a distance on how these multidirectional changes position themselves within the broader trends in the development of the criminal process worldwide, and to what extent the Polish criminal process is in fact being ‘modernised’ in its essence, rather than merely ‘modernised’ in a technological sense. This reflection leads to the question of how these ‘modernisations’, regardless of their level, relate to the functioning of the Polish criminal process in the postmodern era and whether postmodernism, as an intellectual current, can offer something to the criminal process, especially in the area of the problems that trouble it and require urgent solution. What emerges from the analysis is a picture of legislative randomness and impermanence of changes, and the covering of what is obsolete in Polish criminal procedure with technological novelties in its organisational layer. For this reason, it is vital to urgently discuss the reformist demands being made for criminal procedure – so that they do not remain purely academic considerations, but are translated into real changes to the law and social practices constituting the criminal process.
References
Barczak-Oplustil A., Małecki M., Tarapata Sz., Iwański M., Populistyczna nowelizacja prawa karnego. Ustawa z dnia 7.07.2022 r. o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw (druk senacki nr 762) – ekspertyza, 19 July 2022, https://kipk.pl/ekspertyzy/populistyczna-
-nowelizacja-prawa-karnego/ [accessed on 13 May 2025].
Bardach J., ‘Themis a Clio, czyli o potrzebie podejścia historycznego w prawoznawstwie’, in: Bardach J., Themis a Clio, czyli prawo a historia, Warszawa, 2011.
Bauman Z., Ponowoczesność jako źródło cierpień, Warszawa, 2000.
Chauvin T., Stawecki T., Winczorek P. (eds), Wstęp do prawoznawstwa, Warszawa, 2019.
Dudka K., ‘Oskarżyciel posiłkowy subsydiarny’, in: Hofmański P., Kulesza C. (eds), System Prawa Karnego Procesowego. Tom VI. Strony i inni uczestnicy postępowania karnego, Warszawa, 2016.
Gardocka T., ‘Zamęt w wymiarze sprawiedliwości karnej’, in: Gardocka T., Jagiełło D., Herbowski P., Zamęt w wymiarze sprawiedliwości karnej, Warszawa, 2016.
Giaro T., ‘Dekodyfikacja. Uwagi historyczno-teoretyczne’, in: Longchamps de Bérier F. (ed.), Dekodyfikacja prawa prywatnego. Szkice do portretu, Warszawa, 2017.
Gizbert-Studnicki T., ‘Pozytywistyczny park jurajski’, Forum Prawnicze, 2013, No. 1.
Kaczmarek T., ‘O reorientacji badawczej i metodologicznej współczesnej nauki prawa karnego i kryminologii oraz jej wpływie na procesy prawotwórcze (w okresie zmian ustrojowych w Polsce po 2015 r.)’, in: Zalewski W. (ed.), Prawo karne jutra – między pragmatyzmem a dogmatyzmem, Warszawa, 2018.
Kirchengast T., The Victim in Criminal Law and Justice, London, 2006.
Krajewski K., ‘Punitywność społeczeństwa polskiego’, in: Czapska J., Kury H. (eds), Mit represyjności albo o znaczeniu prewencji kryminalnej, Kraków, 2002.
Lach A., ‘Zasada kontradyktoryjności w postępowaniu sądowym w procesie karnym de lege lata i de lege ferenda’, Palestra, 2012, No. 5–6.
Lach A., ‘Zwrot prewencyjny w polskim prawie i procesie karnym’, Państwo i Prawo, 2021, No. 10.
Langer M., ‘The Long Shadow of the Adversarial and Inquisitorial Categories’, in: Dubber M.D., Hörnle T. (eds), The Oxford Handbook of Criminal Law, Oxford, 2014.
Leszczyński A., Skok w nowoczesność. Polityka wzrostu w krajach peryferyjnych, Warszawa, 2013.
Morawski L., Co może dać nauce prawa postmodernizm, Toruń, 2001.
Ost F., van de Kerchove M., ‘De la pyramide au réseau? Vers un nouveau mode de production du droit?’, Revue interdisciplinaire d’études juridiques, 2000/1, Vol. 44.
Rogacka-Rzewnicka M., ‘O wątpliwej przynależności współczesnego prawa karnego (procesu karnego) do prawa publicznego. Analiza systemowo-historyczna’, in: Kasiński J. et al. (eds), Artes serviunt vitae sapientia imperat. Proces karny sensu largo. Rzeczywistość i wyzwania.
Księga jubileuszowa Profesora Tomasza Grzegorczyka z okazji 70. urodzin, Warszawa–Łódź, 2019.
Rogacka-Rzewnicka M., Proces karny w perspektywie ewolucji naukowej i współczesnych trendów rozwojowych, Warszawa, 2021.
Seremet A., ‘Prokuratura a kontradyktoryjny model postępowania sądowego. Wyzwania i możliwe zagrożenia’, Prokuratura i Prawo, 2015, No. 1–2.
Sowa J., Fantomowe ciało króla. Peryferyjne zmagania z nowoczesną formą, Kraków, 2011.
Steinborn S., Woźniewski K. (eds), Polski proces karny w dobie przemian. Zagadnienia ogólne, Gdańsk, 2018.
Stefański R.A., ‘O nieadekwatności projektowanych zmian w zakresie postępowania przygotowawczego do proponowanego modelu rozprawy głównej’, in: Wiliński P. (ed.), Kontradyktoryjność w polskim procesie karnym, Warszawa, 2013.
Szahaj A., Ponowoczesność i postmodernizm dla średniozaawansowanych, Warszawa, 2021.
Szymanowski T., Przestępczość i polityka karna w Polsce w świetle faktów i opinii społeczeństwa w okresie transformacji, Warszawa, 2012.
Święcicka P., ‘Kodeks zdemitologizowany – metafora, w której ciągle żyjemy’, in: Longchamps de Bérier F. (ed.), Dekodyfikacja prawa prywatnego. Szkice do portretu, Warszawa, 2017.
Świętochowska E., ‘Amerykański model procesu jest wydajny, ale…’ (interview with J.Q. Whitman), Dziennik Gazeta Prawna, 23 December 2014.
Tylman J., ‘Postępowanie przygotowawcze w świetle nowelizacji z lat 2013–2016’, in: Grzegorczyk T., Olszewski R. (eds), Verba volant, scripta manent. Proces karny, prawo karne skarbowe i prawo wykroczeń po zmianach z lat 2015–2016. Księga pamiątkowa poświęcona Profesor Monice Zbrojewskiej, Warszawa, 2017.
Wiliński P., Zarys teorii konfliktu w prawie karnym, Warszawa, 2020.
Zagrodnik J., ‘Model procesu karnego status quo i status futurus – kilka refleksji na temat dwóch rzeczywistości, nie tylko normatywnych’, in: Szumiło-Kulczycka D., Czarnecki P. (eds), W pogoni za rzetelnym procesem karnym. Księga dedykowana Profesorowi Stanisławowi Waltosiowi, Warszawa, 2022.
Zawłocki R., ‘Ocena społecznej szkodliwości czynu w kompensacyjnym, konsensualnym i kontradyktoryjnym procesie karnym’, in: Bojarski M., Brzezińska J., Łucarz K. (eds), Problemy współczesnego prawa karnego i polityki kryminalnej: księga jubileuszowa Profesor Zofii Sienkiewicz, Wrocław, 2015.
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.
Copyright (c) 2025 Lazarski University