Słowa kluczowe
funkcjonariusz publiczny
interwencja
ochrona prawnokarna
obrona konieczna
porządek publiczny
przestępstwo
zamach
Jak cytować
Abstrakt
Artykuł ma charakter naukowo-badawczy, a jego przedmiotem jest przeniesiona – Ustawą z dnia 20 lutego 2015 r. o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw – w całości treść art. 25 § 4 i 5 k.k. do rozdziału XXIX k.k. i ulokowana w nowym art. 231b
§ 1 i 2 k.k., regulującym interwencyjną obronę konieczną polegającą na zapewnieniu osobie działającej w obronie koniecznej, odpierającej zamach skierowany przeciwko cudzemu dobru chronionemu prawem i chroniącej jednocześnie bezpieczeństwo lub porządek publiczny, takiej
samej ochrony prawnej, jaka jest przewidziana dla funkcjonariuszy publicznych. Przedstawione zostały geneza i kształtowanie się tej obrony, jej charakter prawny, cele, przesłanki stosowania, zakres ochrony prawnokarnej działającego w ramach interwencyjnej obrony koniecznej, wyłączenie tej ochrony oraz stosunek art. 231b § 1 do art. 217a k.k. Podstawowym celem naukowym była ocena zasadności jej wprowadzania do Kodeksu karnego i poprawności określenia przesłanek stosowania oraz jej zakresu. Celem rozważań było wykazanie, że środek ten, mimo negowanej oceny w doktrynie jego wprowadzenia do Kodeksu karnego, może odegrać istotną rolę w zapewnieniu bezpieczeństwa i porządku publicznego.
Bibliografia
Bachmat P., Instytucja obrony koniecznej w praktyce prokuratorskiej i sądowej, „Prawo w Działaniu” 2008, nr 3.
Barczak-Oplustil A., Iwański M., w: W. Wróbel, A. Zoll (red.), Kodeks karny. Część szczególna.
Komentarz do art. 212–277d, t. II, cz. II, Warszawa 2017.
Berent M., Filar M., w: M. Filar (red.), Kodeks karny. Komentarz, Warszawa 2016.
Bonisławska B., Współczesne zagrożenia dla bezpieczeństwa publicznego, „Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Ekonomii i Innowacji. Administracja” 2012, nr 1.
Giezek J., W obronie granic obrony koniecznej, w: T. Kalisz (red.), Prawo karne wykonawcze w systemie nauk kryminologicznych. Księga pamiątkowa ku czci Profesora Leszka Boguni, Wrocław 2011.
Giezek J., w: idem (red.), Kodeks karny. Część ogólna. Komentarz, Warszawa 2021.
Grześkowiak A., w: A. Grześkowiak, K. Wiak (red.), Kodeks karny. Komentarz, Warszawa 2012.
Guzik-Makaruk E.M., Pływaczewski E.W., w: M. Filar (red.), Kodeks kamy. Komentarz, Warszawa 2016.
Hałas D., w: A. Grześkowiak, K. Wiak (red.), Kodeks karny. Komentarz, Warszawa 2019.
Janczukowicz K., Kodeks karny. Omówienie zmian wprowadzonych ustawą z dnia 20 lutego 2015 r. o zmianie ustawy – Kodeks kamy oraz niektórych innych ustaw (Dz.U.2015.396), LEX/el. 2015.
Kijak Z., Pojęcie ochrony porządku publicznego w ujęciu systemowym, „Zeszyty Naukowe Akademii Spraw Wewnętrznych” 1987, nr 47.
Kilińska-Pękacz A., Rozszerzenie ochrony przysługującej funkcjonariuszom publicznym na inne osoby, „Jurysta” 2012, nr 3.
Kilińska-Pękacz A., Nowe ujęcie obrony koniecznej po nowelizacjach kodeksu karnego z lat 2009–2010,
„Studia z Zakresu Prawa, Administracji i Zarządzania UKW” 2013, t. 3.
Kubala W., Porządek publiczny – analiza pojęcia, „Wojskowy Przegląd Prawniczy” 1981, nr 3.
Kubala W., Przedmiot ochrony przepisów dotyczących przestępstw przeciwko porządkowi publicznemu,
„Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 1978, nr 2.
Kulesza J., w: L.K. Paprzycki (red.), System Prawa Karnego. Nauka o przestępstwie. Wyłączenie i ograniczenie odpowiedzialności karnej, Warszawa 2013.
Lach A., w: V. Konarska-Wrzosek (red.), Kodeks karny. Komentarz, Warszawa 2020.
Lachowski J., w: M. Królikowski, R. Zawłocki (red.), Kodeks karny. Część szczególna. Komentarz. Art. 222–316, t. II, Warszawa 2017.
Majewski J., Kodeks karny. Komentarz do zmian 2015, Warszawa 2015.
Mozgawa M., Obrona konieczna w polskim prawie karnym (zagadnienia podstawowe), „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska” 2013, nr 2.
Mozgawa M., w: idem (red.), Kodeks karny. Komentarz, Warszawa 2019.
Mroczko F., Problemy bezpieczeństwa i porządku publicznego, „Zeszyty Naukowe Wałbrzyskiej Wyższej Szkoły Zarządzania i Przedsiębiorczości. Refleksje społeczno-gospodarcze” 2010, nr 14.
Narodowska J., Banaszkiewicz A., Duda M., Wzmocniona ochrona osoby podejmującej obronę konieczną interwencyjną w świetle nowelizacji art. 25 kodeksu karnego, w: S. Pikulski, M. Romańczuk-
Grącka, B. Orłowska-Zielińska (red.), Tożsamość polskiego prawa karnego, Olsztyn 2011.
Nazar-Gutowska K., Piórkowska-Flieger J., Recenzja książki, S. Pikulski, M. Romańczuk-Grącka, B. Orłowska-Zielińska (red.), Tożsamość polskiego prawa karnego, Olsztyn 2011, „Ius Novum” 2012, nr 2.
Osierda A., Prawne aspekty pojęcia bezpieczeństwa publicznego i porządku publicznego „Studia Iuridica Lublinensia” 2014, nr 23.
Palka P., Interwencyjna obrona konieczna (art. 25 § 4 i 5 k.k.), „Przegląd Policyjny” 2012, nr 3.
Palka P., Przestępstwa przeciwko działalności instytucji państwowych oraz samorządu terytorialnego w ochronie bezpieczeństwa i porządku publicznego, „Studia Prawnoustrojowe” 2013, nr 22.
Pieprzny S., Ochrona bezpieczeństwa i porządku publicznego w prawie administracyjnym, Rzeszów 2007.
Pieprzny S., Policja. Organizacja i funkcjonowanie, Wrocław 2007.
Pływaczewski E., Przestępstwo czynnej napaści na funkcjonariusza publicznego, Toruń 1985.
Sakowicz A., Opinia prawna o zmianie ustawy – Kodeks kamy oraz ustawy o Policji (druk 2986) z dnia 8 czerwca 2010 r.
Sosik R., Obrona konieczna w polskim i amerykańskim prawie karnym. Studium prawnoporównawcze, Lublin 2019.
Swarczyk M., w: T. Bojarski (red.), Kodeks karny. Komentarz, Warszawa 2016.
Szymczak M. (red.), Słownik języka polskiego, t. I, Warszawa 1979.
Ura E., Zagadnienie teoretyczne ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego, w: J. Łętowski, J.P. Pruszyński (red.), Prawo. Administracja. Gospodarka. Księga ku czci Profesora Ludwika Bara, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk–Łódź 1983.
Wiak K., Zmiany w części szczególnej Kodeksu Karnego wprowadzone nowelizacją z 20 lutego 2015 r., „Studia Prawnicze KUL” 2015.
Widacki J., Sarnecki P., Pojęcie bezpieczeństwa i porządku publicznego, w: Ustrój i organizacja Policji w Polsce oraz jej funkcje i zadania w ochronie bezpieczeństwa i porządku publicznego, Warszawa– Kraków 1997.
Wyrzykowski M., Pojęcie interesu społecznego w prawie administracyjnym, Warszawa 1986.
Zoll A., Prace nad nowelizacją przepisów części ogólnej kodeksu karnego, „Państwo i Prawo” 2012, nr 11.
Zoll A., w: idem (red.), Kodeks karny. Część ogólna. Komentarz do art. 1–116 k.k., t. I, Warszawa 2012.
Zontek W., w: W. Wróbel (red.), Nowelizacja prawa karnego 2015. Komentarz, Kraków 2015.
Praca jest udostępniana na licencji Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 3.0 Unported License.