The group of entities entitled to file a request for prosecution of the criminal offence of punishable mismanagement without damage – assessment of the amendment to article 296 § 4a of the Penal Code
pdf (Język Polski)

Keywords

criminal law, criminal proceedings, motion for prosecution, shareholder, criminal mismanagement

How to Cite

Pilarczyk, Łukasz. (2025). The group of entities entitled to file a request for prosecution of the criminal offence of punishable mismanagement without damage – assessment of the amendment to article 296 § 4a of the Penal Code. Ius Novum, 19(1), 61–82. Retrieved from https://iusnovum.lazarski.pl/iusnovum/article/view/2007

Abstract

The article is an analysis of the amendment to article 296 § 4a of the penal code, as a result of which the circle of entities that may file a motion for prosecution of the offence of criminal mismanagement without harm has been broadened. Prior to the amendment, only the wronged party had such a right; now it is also available to a partner, shareholder or stockholder of the wronged company or member of the wronged cooperative. The purpose of this analysis was to assess whether, in fact, this amendment was necessary and whether its introduction complied with the principle of subsidiarity of criminal law. In the author’s opinion, there is no sufficient justification for this amendment and its introduction appears to be the result of a faulty identification of the reasons for the rare application of the provision sanctioning the offence of criminal harmless mismanagement, which the legislator identified in the excessively limited circle of persons who may file a motion for prosecution of this offence. Meanwhile, in fact, the lack of practical application of this provision lies in its construction, which significantly limits the range of facts that we can fit into its elements. Moreover, the introduced solution does not seem to be reconcilable with the principle of subsidiarity of criminal law, as it constitutes an excessive interference of criminal law in corporate relations, threatening the abuse of this institution.

pdf (Język Polski)

References

Bojarski M., Dozwolone ryzyko gospodarcze w polskim prawie karnym, Wrocław 1977.

Cimarno A., Artykuł 296 KK jako karnoprocesowy instrument ochrony podmiotów gospodarczych przed nadużyciami ze strony kadry menedżerskiej, w: Problemy współczesnego prawa karnego. Część pierwsza, red. B.T. Bieńkowska, Z. Jędrzejewski, Warszawa 2016.

Dębowski P., Działanie na szkodę spółki w świetle wprowadzonych zmian w Kodeksie karnym wraz z uwagami prawnoporównawczymi na gruncie prawa niemieckiego, w: Problemy nowelizacji prawa sądowego, red. D. Gil, Lublin 2013.

Domarus A., Skutek przestępny na gruncie przestępstwa nadużycia zaufania – zagadnienia wybrane, „Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych” 2012, nr 3.

Gałęski M., Grupa G., Karnoprawna ocena decyzji menedżerskich, „Monitor Prawa Handlowego” 2014, nr 1.

Giezek J., Kardas P., Odpowiedzialność karna za działanie na szkodę spółki – o potrzebie zmian, „Przegląd Prawa Handlowego” 2011, nr 8.

Górniok O., Znaczenie subsydiarności prawa karnego w jego interpretacji, „Państwo i Prawo” 2007, nr 5.

Hryniewicz E., Karalne działanie na szkodę spółki, „Prokuratura i Prawo” 2012, nr 10.

Kodeks karny. Część szczególna. Komentarz, red. J. Giezek, Warszawa 2021.

Kodeks karny. Część szczególna. Tom III. Komentarz do art. 278–363, red. W. Wróbel, A. Zoll, Warszawa 2021.

Kodeks karny. Komentarz, red. T. Bojarski, Warszawa 2016.

Kodeks karny. Komentarz, red. R.A. Stefański, Warszawa 2020.

Kodeks postępowania karnego. Komentarz, red. A. Sakowicz, Warszawa 2018.

Kodeks postępowania karnego. Komentarz, red. J. Skorupka, Warszawa 2020.

Kodeks postępowania karnego. Komentarz. Tom. I. Art. 1–424, red. D. Świecki, Warszawa 2022.

Korzeniewski A., Przestępstwa menedżerskie po liftingu, „Rzeczpospolita” 2011, 14.07.

Ligęza-Turlakiewicz M., Turlakiewicz G., Granice kreatywnego zachowania menadżerów w kontekście art. 296 § 1a Kodeksu karnego, „Prokuratura i Prawo” 2016, nr 5.

Mucha A., Struktura przestępstwa gospodarczego oraz okoliczności wyłączające bezprawność czynu w prawie karnym gospodarczym, Warszawa 2013.

Oczkowski T., Nadużycie zaufania w prowadzeniu cudzych spraw majątkowych, Warszawa 2013.

Pawelec S., Spółka kapitałowa jako pokrzywdzony w procesie karnym, Warszawa 2011.

Pietrzyk T., Odpowiedzialność karna menedżerów spółek handlowych, Warszawa 2020.

Popławski H., W kwestii rozwiązania zagadnienia ryzyka w płaszczyźnie winy, „Nowe Prawo” 1969, nr 5.

Romanowski M., Kto ma decydować o interesie spółki: menedżer czy prokurator?, „Rzeczpospolita” 2011, 16.06.

Rozental K., W sprawie karnoprawnego charakteru tzw. ryzyka zwykłego, „Państwo i Prawo” 1991, nr 4.

Sepioło I., Przestępstwo niegospodarności z art. 296 KK, Warszawa 2013.

Skorupka J., Prawo karne gospodarcze. Zarys wykładu, Warszawa 2005.

Stefanicki R., Należyta staranność zawodowa członka zarządu spółki kapitałowej, Warszawa 2020.

System prawa karnego procesowego. Tom I. Zagadnienia Ogólne. Cz. 2, red. P. Hofmański, Warszawa 2013.

Zawłocki R., Podstawy odpowiedzialności karnej za przestępstwa gospodarcze, Warszawa 2004.

Zawłocki R., Karalna niegospodarność, w: Aktualne problemy prawa karnego. Księga pamiątkowa z okazji Jubileuszu 70. urodzin Profesora Andrzeja J. Szwarca, red. Ł. Pohl, Poznań 2009.

Zawłocki R., Nowe przestępstwo niegospodarności bezszkodowej z art. 296 § 1a Kodeksu karnego, „Monitor Prawniczy” 2011, nr 18.

Zawłocki R., Przestępstwo niegospodarności, w: System prawa karnego. Tom 9. Przestępstwa przeciwko mieniu i gospodarcze, red. R. Zawłocki, Warszawa 2015.

Zientara A., Przestępstwo nadużycia zaufania z art. 296 Kodeksu karnego, Warszawa 2010.

Żółtek S., Prawo karne gospodarcze w aspekcie zasady subsydiarności, Warszawa 2009.

Creative Commons License

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 4.0 International License.

Copyright (c) 2025 Uczelnia Łazarskiego, Warszawa