Zasady uzasadnionych oczekiwań i pewności prawa a zmiany prawodawstwa unijnego i krajowego

Abstrakt

Niniejszy artykuł dotyczy wybranych problemów związanych ze złożoną tematyką zmian prawodawstwa unijnego i krajowego. Rozważania w nim ujęte skupiają się na tzw. uprzedniej skuteczności dyrektywy unijnej oraz na retroaktywności ustaw (zwykłych) stanowionych przez kraje członkowskie UE. Perspektywa badawcza koncentruje się na funkcjonowaniu tych instytucji w obliczu obowiązywania zasad uzasadnionych oczekiwań i pewności prawa. W artykule zastosowano przede wszystkim metodę analityczną, a także metodę empiryczną, korzystając z bogatego orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości UE oraz Naczelnego Sądu Administracyjnego. W wyniku przeprowadzonych badań należy stwierdzić, po pierwsze, że źródłem uzasadnionych oczekiwań jednostki nie może być dyrektywa unijna w okresie jej transpozycji w państwie członkowskim UE. Po drugie, zasadzie pewności prawa nie sprzeciwia się wyjątkowe nadanie aktowi normatywnemu mocy wstecznej, z uwagi na konieczność ochrony interesu publicznego, o ile zagwarantowane są uzasadnione oczekiwania jednostek.