Abstrakt
W artykule dokonano analizy typu zachowania samowolnego oddalenia się pod kątem jego przepołowienia między prawo karne a prawo wykroczeń. Zachowanie to bowiem, od chwili wejścia w życie Ustawy z 11.03.2022 r. o obronie Ojczyzny (tj. od 23.04.2022 r.), jest bitypem; przy czym nie w pełnym jego zakresie merytorycznym. Przepołowienie dotyczy jedynie samowolnego opuszczenia wyznaczonego miejsca przebywania, nie obejmuje natomiast w ogóle zachowania przestępnego polegającego na samowolnym opuszczeniu jednostki – co poddać należy krytyce. W przedmiotowym artykule, celem kompleksowego podejścia do analizowanej problematyki, przybliżono rys historyczny penalizacji przestępstwa samowolnego oddalenia się, a także postawiono zadania de lege ferenda, których zadekretowanie spowoduje m.in. usunięcie luki w prawie w postaci całkowitej bezkarności jednorazowych, trwających nie więcej niż 48 godzin samowolnych oddaleń się żołnierza ze swej jednostki, która występuje w systemie prawa karnego wojskowego nieprzerwanie od 1.01.2010 r., tj. od wejścia w życie nowelizacji zmieniającej m.in. brzmienie przepisu art. 338 k.k.
Bibliografia
Andrejew I., Komentarz do art. 303 k.k. z 1969, w: I. Andrejew, Kodeks karny. Krótki komentarz, Warszawa 1981.
Andrejew I., Komentarz do art. 303 k.k. z 1969, w: I. Andrejew, Kodeks karny. Krótki komentarz, Warszawa 1988.
Andrejew I., Polskie prawo karne w zarysie, Warszawa 1980.
Aratyn H., Zawirski A., Wojskowe prawo karne, Warszawa 1960.
Buchała K., Prawo karne materialne, Warszawa 1980.
Buszyński M., Matzner B., Muller K., Komentarz do art. 43 k.k.woj. z 1932 r., w: M. Buszyński, B. Matzner, K. Muller, Kodeks karny wojskowy z komentarzem, Warszawa 1933.
Buszyński M., Matzner B., Muller K., Komentarz do art. 46 k.k.woj. z 1932 r., w: M. Buszyński, B. Matzner, K. Muller, Kodeks karny wojskowy z komentarzem, Warszawa 1933.
Buszyński M., Matzner B., Muller K., Komentarz do art. 43 k.k.woj. z 1932 r., w: M. Buszyński, B. Matzner, K. Muller, Kodeks karny wojskowy z komentarzem, Londyn 1944.
Buszyński M., Matzner B., Muller K., Komentarz do art. 46 k.k.woj. z 1932 r., w: M. Buszyński, B. Matzner, K. Muller, Kodeks karny wojskowy z komentarzem, Londyn 1944.
Czubiński L., Polskie wojskowe prawo karne w zarysie, Warszawa 1981.
Ćwiąkalski Z., Zoll A., Przegląd orzecznictwa Sądu Najwyższego z zakresu prawa karnego materialnego za I półrocze 1985 r., „Nowe Prawo” 1986, nr 7–8.
Flemming M., Przedmowa, w: M. Flemming, Kodeks karny – część wojskowa. Komentarz, Warszawa 2000.
Góral R., Komentarz do art. 338 k.k., w: R. Góral, Kodeks karny. Praktyczny komentarz z orzecznictwem, Warszawa 2005.
Hoc S., Komentarz do art. 338 k.k., w: M. Filar (red.), Kodeks karny. Komentarz, Warszawa 2016.
Janiszowski-Downarowicz R., Komentarz do art. 338 k.k., w: R.A. Stefański (red.), Kodeks karny. Komentarz, Warszawa 2015.
Kaczorowski J., Cisek J.K., Vogl R., Komentarz do art. 115 k.k.W.P., w: J. Kaczorowski, J.K. Cisek, R. Vogl, Kodeks karny Wojska Polskiego i ustawy dodatkowe z komentarzem, Warszawa 1946.
Kamieński A., Komentarz do art. 338 k.k., w: M. Filar (red.), Kodeks karny. Komentarz, Warszawa 2006.
Kamieński A., Komentarz do art. 338 k.k., w: O. Górniok (red.), Kodeks karny. Komentarz, Warszawa 2006.
Komisja ds. Reformy Prawa Karnego, XXXIX Przestępstwa przeciwko obowiązkowi pełnienia służby wojskowej, w: Komisja ds. Reformy Prawa Karnego, Projekt Kodeksu Karnego, listopad 1990.
Leśko T., Rybarczyk S., Prawo wojskowe PRL, t. II, Warszawa 1987.
Marcinkowski W., Komentarz do art. 338 k.k., w: W. Marcinkowski, Kodeks karny. Część wojskowa. Komentarz, Warszawa 2011.
Marcinkowski W., Zmiany w prawie karnym oraz w prawie wykroczeń wynikające z nowej ustawy o dyscyplinie wojskowej, „Wojskowy Przegląd Prawniczy” 2009, nr 4.
Mecnarowski E., Saski E., Buszyński M., Matzner B., Komentarz do art. 48 k.k.woj. z 1928 r., w: E. Mecnarowski, E. Saski, M. Buszyński, B. Matzner, Kodeks karny wojskowy, Warszawa 1928.
Mioduski K., Komentarz do art. 303 k.k. z 1969, w: J. Bafia, K. Mioduski, J. Siewierski, Kodeks karny. Komentarz, Warszawa 1971.
Muszyński J., Część czwarta. Wojskowe prawo karne materialne, w: L. Łustacz (red.), Podstawowe wiadomości o prawie wojskowym, Warszawa 1969.
Popławski H., Skarbek R., Przestępstwa wojskowe, w: H. Popławski, R. Skarbek, Z. Szczurek, Prawo karne wojskowe i skarbowe, Gdańsk 1983.
Przyjemski S.M., Komentarz do art. 338 k.k., w: O. Górniok, S. Hoc, S.M. Przyjemski, Kodeks karny. Komentarz, t. III, Gdańsk 1999.
Rybarczyk S., Zarys prawa wojskowego. Prawo karne wojskowe, t. IV, Warszawa 1974.
Sieracki W., Glosa do wyroku Sn z 26.02.1970, Rw 134/70, „Wojskowy Przegląd Prawniczy” 1970, nr 3.
Uzasadnienie do ustawy o dyscyplinie wojskowej, https://orka.sejm.gov.pl/Druki6ka.nsf/wgdruku/1666.
Wojciechowski J., Komentarz do art. 338 k.k., w: J. Wojciechowski, Kodeks karny. Praktyczny komentarz z orzecznictwem, Warszawa 1997.
Ziółkowska A., Komentarz do art. 338 k.k., w: V. Konarska-Wrzosek (red.), Kodeks karny. Komentarz, Warszawa 2023.

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
Prawa autorskie (c) 2025 Uczelnia Łazarskiego w Warszawie, Polska