Upskirting w prawie polskim, angielskim, walijskim i niemieckim. Karalność potajemnego filmowania pod ubraniem
pdf

Słowa kluczowe

upskirting
downblousing
podglądactwo
voyeurism
utrwalanie nagiego wizerunku
Anglia
Walia
Niemcy

Jak cytować

Głuchowski, M. (2022). Upskirting w prawie polskim, angielskim, walijskim i niemieckim. Karalność potajemnego filmowania pod ubraniem. Ius Novum, 16(3), 27–44. https://doi.org/10.26399/iusnovum.v16.3.2022.24/m.gluchowski

Abstrakt

Upskirting polega na fotografowaniu lub filmowaniu kobiet od dołu, pod spódnicą lub sukienką, zazwyczaj w sposób potajemny. Według polskiego prawa karnego to zachowanie jedynie w wyjątkowych przypadkach wypełnia znamiona utrwalania wizerunku nagiej osoby wg art. 191a § 1 k.k. Zazwyczaj możliwa jest jedynie odpowiedzialność wykroczeniowa
na gruncie art. 51 § 1 k.w. albo art. 140 k.w. Natomiast liczne ustawodawstwa zagraniczne wprowadziły w ostatnich latach przepisy karne penalizujące upskirting – w tym Anglia, Walia i Niemcy. Analiza prawnoporównawcza ujawniła, że zakres zastosowania sekcji 67A angielskiej ustawy o przestępstwach seksualnych jest znacznie węższy niż w wypadku § 184k niemieckiego kodeksu karnego. Żadne z tych państw nie ustrzegło się jednak błędów w regulacji upskirtingu. Na podstawie ich doświadczeń sformułowano następujące wnioski de lege ferenda. Należy wprowadzić do polskiego Kodeksu karnego nowy typ czynu zabronionego, penalizujący utrwalanie i rozpowszechnianie obrazu narządów płciowych, pośladków oraz zakrywającej te części ciała bielizny, jeśli są one osłonięte przed wzrokiem osób postronnych. Wśród części ciała chronionych przez ten przepis nie powinny jednak znaleźć się piersi. Negatywnie oceniono zawarty w regulacji angielskiej wymóg szczególnej motywacji sprawcy. Ponadto krytycznie odniesiono się do wprowadzenia odpowiedzialności obejmującej inne czynności sprawcze niż utrwalanie lub rozpowszechnianie tych obrazów, jak czyni to prawo niemieckie.

https://doi.org/10.26399/iusnovum.v16.3.2022.24/m.gluchowski
pdf

Bibliografia

BBC, Upskirting – How One Victim Is Fighting Back, 9 sierpnia 2017 r., https://www.bbc.com/

news/magazine-40861875 (dostęp: 14.06.2022).

Berghäuser G., Upskirting und ähnliche Verhaltensweisen: Unbefugte fotografische oder filmische

Aufnahmen unter der Oberbekleidung, „Zeitschrift für Internationale Strafrechtsdogmatik”

, nr 10.

Bojarski M., Radecki W., Kodeks wykroczeń. Komentarz, Warszawa 2019.

Bonnin S., Berndt S., Voyeurismus im Strafrecht de lege lata und de lege ferenda – Unter besonderer

Betrachtung des sog. Upskirting, „Höchstrichterliche Rechtsprechung zum Strafrecht” 2019,

nr 12.

Clough J., Principles of Cybercrime, Cambridge 2015.

Crown Prosecution Service, UPSKIRTING: Public Urged to Report Offenders As Prosecutions

Double, 3 grudnia 2021 r., https://www.cps.gov.uk/cps/news/upskirting-public-urgedreport-

offenders-prosecutions-double (dostęp: 14.06.2022).

Daniluk P. (red.), Kodeks wykroczeń. Komentarz, Warszawa 2019.

Eisele J., Straub M., Strafbarkeit der Bildaufnahmen des Intimbereichs durch sog. Upskirting, „Kriminalpolitische

Zeitschrift” 2019, nr 6.

Erb V., Schäfer J. (red.), Münchener Kommentar zum Strafgesetzbuch, t. 3, München 2021; t. 4,

München 2021.

Filek B., Wizerunek nagiej osoby jako znamię przestępstwa z art. 191a § 1 k.k., „Prokuratura i Prawo”

, nr 7–8.

Fischer Th., Strafgesetzbuch mit Nebengesetzen, München 2022.

Fok J., Outraging Public Decency: In Your Face and Up Your Skirt – The Dynamism and Limits of

the Common Law, „Hong Kong Law Journal” 2017, t. 47, nr 1.

Gillespie A.A., Tackling Voyeurism: Is The Voyeurism (Offences) Act 2019 A Wasted Opportunity?,

„Modern Law Review” 2019, t. 82, nr 6.

Gillespie A.A., “Up-Skirts” and “Down-Blouses”: Voyeurism and the Law, „Criminal Law Review”

Grześkowiak A., Wiak K. (red.), Kodeks karny. Komentarz, Warszawa 2021.

Heckmann D., Paschke A. (red.), juris PraxisKommentar Internetrecht, juris/el. 2021.

Heintschel-Heinegg B. von (red.), Beck’scher Online-Kommentar. Strafgesetzbuch, beck-online/

el. 2022.

Henry N., Flynn A., Powell A., Responding to ‘Revenge Pornography’: Prevalence, Nature and

Impacts, marzec 2019 r., https://www.aic.gov.au/sites/default/files/2020-05/CRG_08_15-

-16-FinalReport.pdf (dostęp: 14.06.2022).

Kötz D., Upskirting und Downblousing: Neue Strafvorschriften gegen ein (angebliches) gesellschaftliches

Phänomen 2020, „IP-Rechtsberater” 2020, nr 6.

Krajewski R., Przestępstwo utrwalania i rozpowszechniania wizerunku nagiej osoby lub osoby w trakcie

czynności seksualnej, „Prokuratura i Prawo” 2012, nr 5.

Królikowski M., Zawłocki R. (red.), Kodeks karny. Część szczególna, t. 1, Warszawa 2017.

Kulesza W., Zniesławienie i zniewaga. (Ochrona czci i godności osobistej człowieka w polskim

prawie karnym – zagadnienia podstawowe), Warszawa 1984.

Kurzępa B., „Inna czynność seksualna” jako znamię przestępstw, „Prokuratura i Prawo” 2005, nr 5.

Lachowski J. (red.), Kodeks wykroczeń. Komentarz, Warszawa 2021.

Laufhütte H.W., Rissing-van Saan R., Tiedemann K. (red.), Leipziger Kommentar zum Strafgesetzbuch,

t. 6, Berlin 2009.

Law Commission, Intimate Image Abuse. A Consultation Paper, 26 lutego 2021 r., https://www.

lawcom.gov.uk/project/taking-making-and-sharing-intimate-images-without-consent/

(dostęp: 14.06.2022).

Law Commission, Simplification of Criminal Law: Public Nuisance and Outraging Public Decency,

London 2015.

Matt H., Renzikowski J. (red.), Strafgesetzbuch. Kommentar, München 2020.

McCann W. i in., Upskirting: A Statutory Analysis of Legislative Responses to Video Voyeurism

Years Down the Road, „Criminal Justice Review” 2018, t. 43, nr 4.

McGlynn C., opinia z 5 lipca 2018 r. o Voyeurism (Offences) (No. 2) Bill, https://publications.

parliament.uk/pa/cm201719/cmpublic/Voyeurism/memo/VOB01.htm (dostęp:

06.222).

McGlynn C. i in., Beyond ‘Revenge Porn’: The Continuum of Image-Based Sexual Abuse, „Feminist

Legal Studies” 2017, t. 25, nr 1.

McGlynn C., Rackley E., Image-Based Sexual Abuse, „Oxford Journal of Legal Studies” 2017,

t. 37, nr 3.

Oppenheim M., Police Record Upskirting Allegations at a Rate Of Nearly One a Day – With

Schoolchildren Among Victims, „The Independent” z 10 stycznia 2020 r., https://www.

independent.co.uk/news/uk/home-news/upskirting-victim-police-conviction-photovideo-

gina-martin-a9276706.html (dostęp: 14.06.2022).

Otto H., Glosa aprobująca do wyroku Bundesgerichtshof z 15 marca 1989 r., 2 StR 662/88,

„JuristenZeitung” 1989, nr 17.

Oxford English Dictionary, wyd. el. 2018.

Parry R.L., Spy Cameras in Shoes Add to Rapid Rise of Upskirting in Japan, „The Times z 28 września

r., https://www.thetimes.co.uk/article/spy-cameras-add-to-rapid-rise-ofupskirting-

in-japan-dfcdckj9x (dostęp: 14.06.2022).

Plan International UK, Two Thirds of Girls Have Been Sexually Harassed in Public, New Survey

Finds, 4 września 2018 r., https://plan-uk.org/media-centre/two-thirds-of-girls-havebeen-

sexually-harassed-in-public-new-survey-finds (dostęp: 14.06.2022).

Plęs A., Sąd Rejonowy w Rzeszowie wydał wyrok: Były policjant winny potajemnego fotografowania

intymnych części ciała kobiety, „Nowiny24” z 20 kwietnia 2022 r., https://nowiny24.pl/sadrejonowy-

w-rzeszowie-wydal-wyrok-byly-policjant-winny-potajemnego-fotografowaniaintymnych-

czesci-ciala-kobiety/ar/c6-16299083 (dostęp: 14.06.2022).

Polińska A., Nagość. Studium prawne ze szczególną perspektywą polskiego prawa karnego, manuskrypt

pracy doktorskiej, Olsztyn 2020, http://bip.bios.uwm.edu.pl/files/Aleksandra_

Polinska_praca_doktorska.pdf (dostęp: 14.06.2022).

Słownik języka polskiego PWN, wyd. el., https://sjp.pwn.pl/sjp/ (dostęp: 14.06.2022).

Stawińska Z., Upskirting: Kodeks karny nie chroni ofiar robionych z ukrycia zdjęć, „Gazeta Prawna”

z 15 czerwca 2019 r., https://prawo.gazetaprawna.pl/artykuly/1416929,upskirtingrobienie-

zdjec-pod-spodnica-nieswiadomej-tego-kobiecie.html (dostęp: 14.06.2022).

Stefański R.A. (red.), Kodeks karny. Komentarz, Legalis/el. 2021.

Walter T., Kleines Beispiel, große Fragen: Ultima-ratio-Prinzip und Bestimmtheitsgrundsatz bei der

Erweiterung des § 201 a StGB, „Zeitschrift für Rechtspolitik” 2020, nr 1.

Warylewski J., Molestowanie seksualne w miejscu pracy, „Państwo i Prawo” 1999, nr 3.

Warylewski J. (red.), System Prawa Karnego, t. 10: Przestępstwa przeciwko dobrom indywidualnym,

Warszawa 2016.

Wróbel W., Zoll A. (red.), Kodeks karny. Część szczególna, t. 2, Warszawa 2017.