Słowa kluczowe
niezdolność do prowadzenia pojazdów mechanicznych
leczenie przymusowe
nowe substancje psychoaktywne
zatrucia dopalaczami
ochrona zdrowia publicznego
Jak cytować
Abstrakt
Stosowanie dopalaczy zwiększa zagrożenia w obszarze zdrowia publicznego w Polsce. Prawo
przewiduje odpowiedzialność karną tak za posiadanie, jak i za handel dopalaczami, jednak
nie przewiduje przymusu leczenia osób nadużywających dopalaczy i osób uzależnionych.
Materiałem, który posłużył jako punkt wyjścia do oceny omawianej problematyki, były dane
dotyczące spożycia „dopalaczy” w Polsce w latach 2015–2017, w tym liczby zgonów spowodowanych
ich używaniem. Dokonano analizy danych zawartych w indywidualnej dokumentacji
medycznej pacjentów hospitalizowanych w Oddziale Ostrych Zatruć Instytutu Medycyny
Pracy im. J. Nofera w Łodzi, w związku ze spożyciem nowych substancji psychoaktywnych,
a także analizy regulacji prawnych, odwołując się do doktryny prawa i aktualnej linii orzeczniczej.
Zasadność wprowadzenia prawnego przymusu leczenia osób powracających do stosowania
dopalaczy wskazuje na tendencję do ich cyklicznego stosowania przez pacjentów Oddziału
Ostrych Zatruć IMP w Łodzi. W związku z dużą liczbą przypadków zatruć dopalaczami
w Polsce, konieczne jest wprowadzenie prawnych algorytmów postępowania w zakresie obowiązku
leczenia osób nadużywających dopalaczy oraz osób od nich uzależnionych.
Bibliografia
Adamowicz P., Meissner E., Maślanka M., Fatal Intoxication with New Synthetic Cannabinoids AMB-FUBINACA and EMB-FUBINACA, „Clinical Toxicology” 2019, nr 57 (11).
Adamowicz P., Jurczyk A., Gil D., Szustowski S., A Case of Intoxication with a New Cathinone Derivative α-PiHP – A Presentation of Concentrations in Biological Specimens, „Legal Medicine” 2020.
Barcelo B., Gomila I., Pharmacology and literature review based on related death and non-fatal case reports of the benzofurans and benzodifurans designer drugs, „Current pharmaceutical design” 2017, vol. 23, nr 36.
Betzler F., Ernst F., Helbig J., Viohl L., Roediger L., Meister S., Romanczuk-Seiferth N., Heinz A ., Ströhle A., Köhler S., Substance Use and Prevention Programs in Berlin’s Party Scene: Results of the SuPrA-Study, „European Addiction Research” 2019, vol. 25, nr 6.
Biliński P., Hołownia P., Kapka-Skrzypczak L., Wojtyła A., Designer Drug (DD) Abuse in Poland; A Review of the Psychoactive and Toxic Properties of Substances Found From Seizures of Illegal Drug Products and the Legal Consequences Thereof. Part 1 – Cannabinoids and Cathinones, „Annals of Agricultural and Environmental Medicine” 2012, vol. 19 nr 4.
Bježančević M., Dodig-Ćurković K., Palić Kramarić R., ‘Air Fresheners’ As Legal Highs, „Croatian Medical Journal” 2019, vol. 60, nr 4.
Dawson J.B., The Australasian Approach to the Definition of Mental Disorder in a Mental Health Act, „Medical Law Review” 2018, vol. 26, nr 4, https://doi.org/10.1093/medlaw/fwx057.
Drabek M., Andysz A., Wpływ zażywania marihuany i amfetaminy (oraz jej pochodnych) na prowadzenie pojazdów na podstawie wyników badań symulatorowych, „Medycyna Praktyczna” 2011, vol. 62, nr 5.
European Monitoring Centre for Drugs and Drug Addiction – EMCDDA. European drug report 2018: Trends and developments. Luxembourg: Publications Office of the European Union, http://www.emcdda.europa.eu/system/files/publications/8585/20181816_TDAT18001PLN_PDF.pdf (dostęp: 20.02.2022).
Evans-Brown M., Sedefov R., Responding to New Psychoactive Substances in the European Union: Early Warning, Risk Assessment, and Control Measures, „Handbook of experimental pharmacology” 2018, nr 252, https://doi.org/10.1007/164_2018_160.
Report of the Commission on progress in the EU’s 2013–2020 Drugs Strategy and 2013–2016 EU Action Plan on Drugs. Brussels, 27.11.2015 COM(2015) 584 final.
Fattore L., Weinstein A.M., Editorial: Novel Psychoactive Drugs, „Frontiers in psychiatry” 2019, nr 10, s. 119, https://doi.org/10.3389/fpsyt.2019.00119.
Global Commission on Drug Policy – GCDP. The War on Drugs, 2011, http://www.globalcommissionondrugs.org/wp-content/uploads/2017/10/GCDP_WaronDrugs_EN.pdf (dostęp: 13.02.2022).
Global Commission on Drug Policy – GCDP. Advancing Drug Policy Reform: A New Approach To Decriminalization, Global Commission on Drug Policy, 2016, http://www.globalcommissionondrugs.org/wp-content/uploads/2016/11/GCDP-Report-2016-ENGLISH.pdf (dostęp: 20.02.2022).
Global Commission on Drug Policy – GCDP. Regulation The Responsible Control of Drugs, 2018, https://www.globalcommissionondrugs.org/wp-content/uploads/2018/09/ENG-2018_Regulation_Report_WEB-FINAL.pdf (dostęp: 20.02.2022).
Raport Głównego Inspektora Sanitarnego. Nowe narkotyki w Polsce 2017–2018, https://gis.gov.pl/wp-content/uploads/2017/08/Raport-G%C5%82%C3%B3wnego-Inspektora-Sanitarnego. Nowe-narkotyki-w-Polsce-2017-2018.pdf (dostęp: 30.03.2022).
Huestis M.A., Tyndale R., Designer Drugs 2.0, „Clinical Pharmacology & Therapeutics” 2017, vol. 101, nr 2, https://doi.org/10.1002/cpt.575.
Kadkhodaei K., Kadisch M., Schmid M., Successful Use of a Novel lux® i-Amylose-1 chiral column for Enantioseparation of “legal highs” by HPLC, „Chirality” 2020, vol. 32, nr 1, s. 42–52, https://doi.org/10.1002/chir.23135.
Karkowska D., Prawo ochrony zdrowia w pytaniach i odpowiedziach – prawa pacjenta, Warszawa 2008.
Kłak C., The New Definition of ‘Surrogate Substance’ within Countering Drug Addiction Act of 29th July 2005 – is it needed?, „Przegląd Więziennictwa Polskiego” 2017.
Luciano R., Perazella M., Nephrotoxic Effects of Designer Drugs: Synthetic Is Not Better!, „Nature Reviews Nephrology” 2014, vol. 10, nr 6, https://doi.org/10.1038/nrneph.2014.44.
Malczewski A., Kidawa M., Nowe substancje psychoaktywne w Europie. Skala zjawiska i przeciwdziałanie, „Mazowieckie Centrum Polityki Społecznej” 2018.
Raport Najwyższej Izby Kontroli: Przeciwdziałanie sprzedaży dopalaczy, 2017, https://www.nik.gov.pl/plik/id,17464,vp,20036.pdf.
Pourmand A., Mazer-Amirshahi M., Chistov S, Li A. Park M., Designer Drugs: Review and Implications for Emergency Management, „Human & Experimental Toxicology” 2018, vol. 37, nr 1.
United Nations Office on Drug and Crime – UNODC, „World Drug Report” 2018, vol. 3.
Sewell R., Poling J., Sofuoglu M., The Effect of Cannabis Compared with Alcohol on Driving, „The American Journal on Addictions” 2009, vol. 18, nr 3.
Walvisch J., Defining Mental Disorder in Legal Contexts, „International Journal of Law and Psychiatry” 2017, nr 52, s. 7–18, https://doi.org/10.1016/j.ijlp.2017.04.003.
Wang G.S., Hoyte C., Novel Drugs of Abuse, „Pediatrics in Review” 2019, vol. 40, nr 2, s. 71–78, https://doi.org/10.1542/pir.2018-0050.
Wroński K., Frąckowiak K., Frąckowiak L., Użycie środków przymusu bezpośredniego w stosunku do pacjenta, „Borgis – Medycyna Rodzinna” 2014, nr 4.
Zawilska J.B., Charakterystyka toksykologiczna nowych substancji psychoaktywnych, w: A. Krakowiak, A. Rutkiewicz (red.), Dopalacze od teorii do praktyki klinicznej, Bielsko-Biała 2019.
Zajdel-Całkowska J., Winnicka R., Krakowiak A., Jabłońska M.R., Zajdel R., The Right of a Doctor to Inform an Employer of Contraindications to Perform a Certain Type of Work by an Employee, „Medycyna Pracy” 2018, vol. 69, nr 6, doi: 10.13075/mp.5893.00632.