Słowa kluczowe
finansowanie terroryzmu
banki
podmioty obowiązane
Jak cytować
Abstrakt
W dniu 13 lipca 2018 r. weszła w życie ustawa z dnia 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu, która uchyliła obowiązującą do tej daty ustawę z dnia 16 listopada 2000 r., zastępując ją i wprowadzając szereg zmian w systemie prewencji przed tymi negatywnymi zjawiskami. Sprowadzają się one do potrzeby przeprowadzania przez instytucje obowiązane oceny poziomu ryzyka prania pieniędzy oraz finansowania terroryzmu, a w ślad za tym podejmowania stosownych środków bezpieczeństwa finansowego. Bardziej dogłębna analiza przedmiotowej ustawy nasuwa jednak spostrzeżenie, że wiele z nowowprowadzonych regulacji odwołuje się w istocie do terminologii, która nierzadko jest niewystarczająco klarowna i jednoznaczna. Taki stan rzeczy może powodować trudności w stosowaniu jej postanowień, co odnosi się w szczególności do instytucji obowiązanych, czyli podmiotów, na które przedmiotowy akt prawny nakłada obowiązki związane z ochroną systemu finansowego przed wykorzystaniem tych instytucji w celu prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu. W systemie tym zaś banki od lat zajmują pozycję lidera zarówno w sferze regulacji, jak i faktycznego, aktywnego zaangażowania w zapobieganie tym procederom. Wynika to m.in. z wypracowanych mechanizmów prewencyjnych, a także wewnętrznych regulacji, które realnie mogą przyczynić się do wyeliminowania przypadków udziału tych instytucji finansowych w praniu pieniędzy lub finansowaniu terroryzmu. Można więc uznać, że stanowią one rodzaj „modelowych” instytucji obowiązanych, dla których zarazem ustawa z 1 marca 2018 r. ma kardynalne znaczenie. Wydaje się ono tym bardziej istotne, że tak nakreślone oczekiwania nie w każdym przypadku znajdują poparcie w stosownych unormowaniach, co dotyczy nie tyle samej idei zapobiegania praniu pieniędzy, ale raczej wymagań i sposobu ich określenia w ustawie z dnia 1 marca 2018 r. Tym zagadnieniom poświęcone jest niniejsze opracowanie.