Posłowie a dostęp do informacji publicznej
pdf

Słowa kluczowe

informacja publiczna, poseł, wykonywanie mandatu, uprawnienia informacyjne, dostęp do informacji publicznej, podmioty zobowiązane, władze publiczne, zadania publiczne

Jak cytować

Nosarzewski, Łukasz. (2025). Posłowie a dostęp do informacji publicznej. Ius Novum, 19(3), 114–132. Pobrano z https://iusnovum.lazarski.pl/iusnovum/article/view/2150

Abstrakt

Przedmiotem artykułu są poselskie uprawnienia i obowiązki informacyjne. Analizie poddano orzeczenia sądów administracyjnych w sprawach dostępu do informacji publicznej, w których wnioskodawcą bądź adresatem żądania był poseł. Sądy administracyjne dopuszczają możliwość realizowania przez posłów prawa dostępu do informacji publicznej, ale bez powoływania się na wykonywany mandat. Równocześnie poseł nie jest kwalifikowany jako podmiot zobowiązany do udzielania informacji publicznej. W artykule przedstawiono dwie tezy. Po pierwsze, poseł może realizować prawo dostępu do informacji publicznej, ujawniając swój szczególny status. Po drugie, poseł jest podmiotem zobowiązanym do udostępniania informacji publicznej, gdyż wykonuje władzę publiczną i zadania publiczne, dysponuje majątkiem publicznym. Tezy uzasadnia wykładnia językowa i funkcjonalna przepisów konstytucyjnych, a także ustaw o dostępie do informacji publicznej i o wykonywaniu mandatu posła i senatora. W pracy wykorzystano metodę analizy dogmatyczno-prawnej i analizę orzecznictwa polskich sądów administracyjnych oraz przedstawiono uwagi de lege lata i wnioski de lege ferenda.

pdf

Bibliografia

Bernaczyk M., Konstytucyjne prawo do informacji o działalności posłów i senatorów a zakres podmiotowy ustawy o dostępie do informacji publicznej, „Przegląd Sejmowy” 2012, nr 3.

Czerw J., Dostęp do informacji publicznej w Polsce, „Przegląd Prawa Publicznego” 2013, nr 11.

Czeszejko-Sochacki Z., Prawo parlamentarne w Polsce, Warszawa 1997.

Galińska-Rączy I., Opinia prawna w sprawie interpretacji pojęcia „tajemnica handlowa” w kontekście udostępniania posłom informacji na podstawie art. 19 ustawy o wykonywaniu mandatu posła i senatora oraz w ramach interpelacji poselskich, „Zeszyty Prawnicze Biura Analiz Sejmowych” 2013, nr 4 (40), s. 243.

Galińska-Rączy I., Udostępnienie przez organ administracji rządowej – w trybie ustawy o dostępie do informacji publicznej – korespondencji w sprawie interwencji poselskiej organowi gminy, którego dotyczy ta interwencja, „Zeszyty Prawnicze Biura Analiz Sejmowych” 2018, nr 3 (59).

Galińska-Rączy I., Uprawnienia posłów do uzyskiwania informacji, w: Status posła, cz. I, Wybór ekspertyz prawnych do art. 1–24 ustawy z 9 maja 1996 r. o wykonywaniu mandatu posła i senatora (Dz.U. z 2003 r. nr 221, poz. 2199, ze zm.), Warszawa 2007.

Kamińska I., Rozbicka-Ostrowska M., w: I. Kamińska, M. Rozbicka-Ostrowska, Ustawa o dostępie do informacji publicznej. Komentarz, Warszawa 2016.

Karolczak J.M., Opinia prawna dotycząca obowiązku udzielania informacji przez posłów, w: Status posła w opiniach Biura Analiz Sejmowych (2007–2015). Tom 1. Wybór opinii prawnych do artykułów 1–24 ustawy z 9 maja 1996 r. o wykonywaniu mandatu posła i senatora (Dz.U. 2011, nr 7, poz. 29, ze zm.), Warszawa 2015.

Mednis A., Ustawa o ochronie danych osobowych. Komentarz, Warszawa 1999, s. 67.

Mordwiłko J., Opinia prawna w sprawie możliwości ubezpieczenia posłów od odpowiedzialności cywilnej związanej z prowadzeniem przez posła biura poselskiego, w: Status posła w opiniach Biura Analiz Sejmowych (2007–2015). Tom 1. Wybór opinii prawnych do artykułów 1–24 ustawy

z 9 maja 1996 r. o wykonywaniu mandatu posła i senatora (Dz.U. 2011, nr 7, poz. 29 ze zm.), Warszawa 2015.

Nosarzewski Ł., Obowiązek udostępniania informacji publicznej przez podmioty prywatne, „Informacja w Administracji Publicznej” 2020, nr 2.

Odrowąż-Sypniewski W., Zakres obowiązków organów samorządu terytorialnego związanych z realizacją poselskiego prawa do informacji (wybrane zagadnienia), „Zeszyty Prawnicze Biura Analiz Sejmowych” 2017, nr 4 (56).

Odrowąż-Sypniewski W., Zasady udostępniania informacji o posiedzeniach zespołu parlamentarnego, „Zeszyty Prawnicze Biura Analiz Sejmowych” 2021, nr 4 (72).

Piskorz-Ryń A., Zasady udostępniania informacji publicznej. Katalog podmiotów zobowiązanych i uprawnionych, w: Dostęp do informacji publicznej na wniosek w praktyce jednostek samorządu terytorialnego, red. J. Wyporska-Frankiewicz, Warszawa 2019.

Róg J., Dostęp posłów i senatorów do informacji o spółce z udziałem Skarbu Państwa, „Przegląd Prawa Handlowego” 2014, nr 5.

Skotnicki K., Opinia prawna dotycząca realizacji praw i obowiązków posła i senatora w czasie wyborów, w: Status posła w opiniach Biura Analiz Sejmowych (2007–2015). Tom 1. Wybór opinii prawnych do artykułów 1–24 ustawy z 9 maja 1996 r. o wykonywaniu mandatu posła i senatora

(Dz.U. 2011, nr 7, poz. 29 ze zm.), Warszawa 2015.

Szustakiewicz P., Glosa do postanowienia Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 28 X 2009, Sygn. akt I OSK 508/09, „Ius Novum” 2010, nr 2.

Uziębło P.J., w: K. Grajewski, J. Stelina, P.J. Uziębło, Komentarz do ustawy o wykonywaniu mandatu posła i senatora, Warszawa 2014, LEX.

Wilk B., Uprawnienia informacyjne posłów, senatorów i radnych jednostek samorządu terytorialnego a dostęp do informacji publicznej, „Przegląd Prawa Publicznego” 2019, nr 7–8.

Wojnarska-Krajewska E., Opinia prawna na temat prawa dostępu do informacji i materiałów od organów administracji samorządowej w trybie ustawy o wykonywaniu mandatu posła i senatora i ustawy o dostępie do informacji publicznej, „Zeszyty Prawnicze Biura Analiz Sejmowych”

, nr 1 (41).

Zięty J.J., Przyczyny odmowy udzielenia radnym gminy informacji o działalności spółki komunalnej, „Zeszyty Prawnicze Biura Analiz Sejmowych” 2021, nr 3 (71).

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.

Prawa autorskie (c) 2025 Uczelnia Łazarskiego w Warszawie, Polska