TY - JOUR AU - Melezini, Mirosława PY - 2021/05/25 Y2 - 2024/03/29 TI - Renesans krótkoterminowej kary pozbawienia wolności JF - Ius Novum JA - IN VL - 15 IS - 1 SE - Oryginalny artykuł naukowy DO - 10.26399/iusnovum.v15.1.2021.01/m.melezini UR - https://iusnovum.lazarski.pl/iusnovum/article/view/1213 SP - 5-28 AB - <p>Artykuł podejmuje problematykę powrotu we współczesnym prawie karnym i w praktyce wymiaru sprawiedliwości krótkoterminowej kary pozbawienia wolności, która w szerokim zakresie była stosowana w okresie międzywojennym. autorka rozpoczyna rozważania od przedstawienia szerokiej krytyki kar krótkich w doktrynie okresu międzywojennego. Jednocześnie odnotowuje akceptację kar krótkich przez twórców k.k. z 1932 r. oraz szeroki zakres orzekania krótkoterminowej kary pozbawienia wolności. analizując stan prawny i praktykę okresu Polski ludowej, przedstawia stanowisko doktryny w przedmiocie krótkoterminowej kary pozbawienia wolności, która zakwestionowała rolę tego rodzaju kary jako odpowiedniego środka walki z przestępczością. w artykule wskazano również na pojawiające się głosy przed-stawicieli nauki na temat dodatnich cech krótkoterminowej kary pozbawienia wolności i funkcji zapobiegawczej takiej kary. w szczególności zwrócono uwagę na postrzeganie kary krótkiej jako alternatywy kary dłużej trwającej, a nie alternatywy kar wolnościowych. wskazano na krytykę krótkoterminowej kary pozbawienia wolności na forum międzynarodowym. Dalsze uwagi charakteryzują ideę rozwarstwienia przestępczości i polaryzacji odpowiedzialności karnej, która została ugruntowana w nowych uregulowaniach k.k. z 1969 r., a który podwyższył dolną granicę kary krótkoterminowej z 1 tygodnia do 3 miesięcy. Ustalono, że w praktyce idea ograniczenia stosowania krótkoterminowej kary pozbawienia wolności została zrealizowana już w latach sześćdziesiątych, a po wejściu w życie k.k. z 1969 r. była pogłębiana. analizując lata siedemdziesiąte XX w., wskazano na krytykę kary pozbawienia wolności w światowej nauce prawa karnego i załamanie resocjalizacyjnego modelu wykonywania kary pozbawienia wolności. zwrócono uwagę na zmianę stanowiska nauki w kwestii krótkoterminowej kary pozbawienia wolności i uznanie, że takie kary są mniej szkodliwe niż kary dłuższe i mogą być przydatne dla celów tzw. terapii szokowej. Przedmiotem dalszych rozważań uczyniono prezentację stanowiska ustawodawcy i rozwiązań prawnych w świetle k.k. z 1997 r., wyznaczenie dolnej granicy kary pozbawienia wolności na okres 1 miesiąca i przyjęcie uregulowań promujących w szerokim zakresie kary i środki wolnościowe. równocześnie przedstawiono stanowisko współczesnej doktryny prawa karnego, która akceptując obniżenie dolnej granicy kary pozbawienia wolności, widzi niekiedy potrzebę powrotu do dolnej granicy kary pozbawienia wolności w wymiarze 1 tygodnia, jak stanowił k.k. z 1932 r. analizie poddano także praktykę stosowania krótkoterminowych kar pozbawienia wolności w okresie obowiązywania nowego kodeksu karnego, która pozwoliła stwierdzić, że nastąpił powrót do krótkoterminowej kary pozbawienia wolności przy istotnym zmniejszeniu zwłaszcza kar w wymiarze 1 roku do 2 lat. zwrócono też uwagę, że odnotowany renesans krótkoterminowej kary pozbawienia wolności i odrzucenie poglądu o całkowitej bezużyteczności takich kar uwidocznił się także w nowej instytucji w postaci tzw. kary mieszanej, która łączy w sobie krótkoterminową karę pozbawienia wolności oraz karę ograniczenia wolności, i stanowi formę reakcji karnej głównie<br />na tzw. średnią pod względem ciężaru gatunkowego przestępczość, umożliwiając ograniczenie zakresu stosowania kar pozbawienia wolności w wymiarze dłuższym. w artykule oceniono pozytywnie renesans krótkoterminowej kary pozbawienia wolności w ustawodawstwie i w praktyce wymiaru sprawiedliwości.</p> ER -